بررسی کارایی جدایه‏ های Trichoderma spp. در کنترل بیماری پوسیدگی زغالی سویا ناشی از Macrophomina phaseolina در شرایط گلخانه

Abstract

بیماری پوسیدگی زغالی ناشی از <em>Macrophomina phaseolina</em><em>، </em>از معمول‌ترین بیماری‌های سویا در بسیاری از نقاط دنیا می‏باشد.به‌دلیل خاکزی بودن قارچ بیمارگر و توان بالای ساپروفیتی آن در خاک، عدم کنترل مؤثر بیماری و ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی در اثر استفاده از سموم شیمیایی، از عوامل آنتاگونیست طبیعی مانند جدایه‌های قارچی متعلق به ‌‌جنس <em>Trichoderma</em> برای مهارزیستی این بیماری می‌توان استفاده کرد. در این پژوهشتأثیر دو جدایه متعلق به‌گونه‏های‏ <em>Trichoderma harzianum</em> و <em>Trichoderma atroviride</em> در کنترل <em>M. phaseolina</em> و همچنین القای مقاومت گیاه نسبت به این بیمارگر در شرایط گلخانه‌ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که در تیمارهای آلوده سازی خاک با بیمارگر، جدایه‌ی <em>T. harzianum</em> در خاک‌های سترون و غیرسترون به‌ترتیب موجب کاهش بیماری به‌میزان 62 و 65 درصد شد. جدایه‌ <em>T. atroviride</em> نیز بیماری را در خاک‌های سترون و غیرسترون، به‌ترتیب 59 و 62 درصد کاهش داد. تلفیق دو جدایه‌ی تریکودرما با هم، به‌ترتیب بیماری را 67 و 70 درصد را کاهش دادند.براساس نتایج به‌دست آمده، در تیمارهای آلوده‌سازی نوک ساقه‌ی سویا با بیمارگر، گونه‌ی <em>T. harzianum</em> در خاک‌های سترون و غیرسترون به‌ترتیب موجب 56 و 58 درصد کاهش بیماری شد. جدایه‌ی <em>T. atroviride</em> نیز در خاک‌های سترون و غیرسترون به‌ترتیب موجب کاهش بیماری به‌میزان 52 و 53 درصد شد. تلفیق دو جدایه‌ی تریکودرما با هم، به‌ترتیب بیماری را 60 و 63 درصد کاهش دادند.در مجموع<strong>، </strong>در این پژوهش، جدایه‌های تریکودرما در خاک غیرسترون کارایی بیش‌تری در کاهش بیماری و القای مقاومت نشان دادند. جدایه‌های تریکودرما در تیمارهای آلوده‌سازی خاک با بیمارگر تأثیر بیش‌تری در کاهش بیماری داشتند. جدایه‌ <em>T. harzianum</em> نسبت به ‌جدایه‌ <em>T. atroviride</em> موجب کاهش بیش‌تر بیماری در هر دو روش کاربرد بیمارگر شده است. تلفیق دو جدایه تریکودرما نیز تأثیر بیش‌تری در کاهش بیماری و القای مقاومت داشتند.<br /> <br />