مطالعه‌ی برخی از مکانیسم‌های آنتاگونیستی جدایه‌های قارچ Talaromyces flavus علیه Verticillium dahliae و Verticillium albo-atrum عوامل بیماری پژمردگی در چند محصول زراعی مهم

Abstract

پژمردگی ورتیسلیومی از مهم‌ترین بیماری‌های گیاهان زراعی از قبیل پنبه، گوجه‌فرنگی، سیب‌‌زمینی و خیار گلخانه‌ای محسوب شده و باعث وارد شدن خسارات فراوان به این محصولات مهم می‌شود. کنترل بیولوژیک می‌تواند یکی از مناسب‌ترین روش‌ها جهت مدیریت این بیماری باشد. در این پژوهش، برای بررسی مکانیسم‌های آنتاگونیستی <em>Talaromyces flavus</em>، ابتدا عوامل بیماری‌زا و قارچ آنتاگونیست <em>T. flavus</em> از مناطق کشت گیاهان فوق به‌ترتیب توسط محیط کشت‌های Komada وTF جداسازی شد. سپس، مکانیسم‌های آنتاگونیستی آن‌ها از جمله میکوپارازیتیسم، تولید ترکیبات فرار و غیر­فرار روی رشد عوامل بیماری‌زای فوق مطالعه گردید. در این پژوهش، 60 جدایه‌ی <em>T. flavus</em> استفاده شد که به‌ترتیب 23، 15، 14 و 8 جدایه به مناطق کشت پنبه، گوجه­فرنگی، سیب‌زمینی و خیار گلخانه­ای تعلق داشت. برای پنبه و سیب‌زمینی با عوامل پژمردگی <em>Verticillium dahliae</em> و <em>Verticillium albo-atrum</em>، بیش‌ترین میانگین درصد بازدارندگی (51/81 و 93/64) به‌ترتیب توسط جدایه‌های TF-Co-G-1 وTF-Po-V-48 به‌دست آمد و در هر دو جدایه، ترکیبات غیرفرار بیش‌ترین تأثیر را روی بازدارندگی رشد عامل بیماری‌زا نشان دادند. درحالی‌که، برای گوجه­فرنگی و خیار گلخانه‌ای با عامل بیماری‌زای <em>V. albo-atrum</em>، بیش‌ترین میانگین درصد بازدارندگی (67/73 و 78/54) به‌ترتیب توسط جدایه‌های TF-To-V-31 و TF-Cu-V-60 موجب شد. براساس بررسی‌های انجام‌شده، مؤثرترین مکانیسم بازدارندگی این دو جدایه، تولید ترکیبات فرار بود.