تحلیل تطبیقی عناصر فضایی باغ ایرانی در طراحی پارک‌های شهر اصفهان

Abstract

باغ ایرانی از قدیمی ترین تجربه‌های باغ آرایی در جهان است و تاریخ باغ سازی ایران نشان از قدمت آن دارد. باغ ایرانی و عناصر آن کمک خواهند کرد که پارک‌ها و فضاهای سبز امروز از یکنواختی کسل کننده درآمده و به فضاهایی با نشاط و هویت بخش مبدل شوند. در حال حاضر می‌توان از باغ سازی ایرانی الگو گرفت تا خوانشی مجدد از جلوه‌های باغ ایرانی صورت پذیرد به نحوی که با فضای سبز مدرن زندگی امروز متناسب باشد. باغ ایرانی مجموعه ای فرهنگی، تاریخی و کالبدی است که در آن آب، گیاه و ابنیه در نظام هندسی مشخصی با هم تلفیق شده و محیطی مطلوب برای انسان بوجود می‌آورد. یکی از ویژگی‌های شهر اصفهان گسترش فضاهای سبز و خلق مناظر روح بخش و همچنین شمار زیاد باغ‌های ایرانی است، به گونه ای که شهر اصفهان به عنوان باغ شهر خوانده می‌شده است. در این پژوهش به تحلیل تطبیقی عناصر فضایی باغ ایرانی در طراحی پارک‌های شهر اصفهان پرداخته شده است. در این راستا تلاش شده با استفاده از روش "توصیفی- تحلیلی" و با تکمیل 384 عدد پرسشنامه از شهروندان و کارشناسان در مناطق پانزده گانه شهر اصفهان و با استفاده از نرم افزار SPSS، عناصر فضایی باغ‌های ایرانی را به منظور بهره برداری در پارک‌های شهری مورد تحلیل قرار گیرد. فرضیه اصلی تحقیق این است که عناصر فضایی موجود در پارک‌های شهر اصفهان با عناصر فضایی باغ‌های ایرانی تطابق چندانی ندارد. نتایج تحقیق نشان داد که اکثریت عناصر موجود در باغ‌های اصفهان در پارک‌های شهری نیز دیده می‌شود اما هنوز تا رسیدن به باغ ایرانی که دارای ویژگی‌های فضایی منحصر به فرد است فاصله زیادی وجود دارد.همچنین با توجه به ارزیابی ویژگی‌های باغ ایرانی در پارک‌های شهری نیز مشخص گردید که تدوین معیارهای طراحی باغ و پارک بر اساس الگوی باغ ایرانی مورد پذیرش شهروندان بوده است. پارک‌هایی دارای ویژگی‌هایی با هویت فضایی همانند هندسه مشخص و منحصر به فرد، وجود کوشک و سردر، فراوانی و سبکی خاص در نحوه حضور آب، کثرت سایه، نظمی ویژه در کاشت درختان و. .. می‌تواند رضایت شهروندان را افزایش دهد.