تحلیل کیفیت پیاده‏ روهای شهری با تاکید بر مولفه‏ های سلامت: مطالعه موردی خیابان هفده شهریور مشهد

Abstract

از آنجا که شهروندان بخش عمده‏ای از زندگی خود را در تعامل با محیط شهری سپری می‏کنند، تحلیل اثرگذاری این محیط بر جنبه‏های گوناگون زندگی آنها از اهمیت ویژه‏ای برخوردار گشته است. از جمله این جنبه‏ها که می‌تواند توسط محیط شهری به چالش کشیده شده و یا تهدید گردد سلامت می‏باشد. مباحث نوینی چون شهر سالم، پیاده مداری و جز آن بازنمون‏هایی از توجه به این جنبه‏ها می‏باشد. شرایط کالبدی-فضایی پیاده‏روهای شهری، به طور خاص،تاثیر به سزایی در میزان سلامت محیط برای شهروندان دارد.این پژوهش با هدف بررسی ارتباط بین ویژگی‏های محیط کالبدی و میزان سلامت محیط، همچنین یافتن روشی جهت ارزیابی سلامت محیط شهری در پی پاسخگویی به این سوالات است:1-مهم ترین چالش‏های پیش روی سلامت شهروندان استفاده کننده ازپیاده‏روها کدامند؟2-چه معیارهایی در ارتقا و بهبود سلامت پیاده‏روهای شهری دخیل‏اند؟3- با اتکا به این معیارها چگونه می‌توان میزان سلامت پیاده‏رو شهری را ارزیابی نمود.روش تحقیق، ترکیبی بوده و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی و پیمایش به انجام رسید.به کمک چک لیست پژوهشگر-ساخته داده‏های مورد نیاز از150 نفر از عابران محور هفده شهریور و 50 مسئولان و کارشناسان مربوطه، به عنوان نمونه پژوهشی گردآوری شد. یافته‏ها نشان داد وضعیت محور هفده شهریور از نظر معیارهای سلامتی در مجموع بد و پایین بوده که موجب کاهش میزان رضایتمندی استفاده کنندگان از فضا، کاهش میزان استفاده از محیط و در نتیجه افول بیشتر کیفیت محیط گردیده است.هر چهار بعد اصلی سلامت، یعنی سلامت جسمانی، اجتماعی، معنوی و روانی واجد نقش و سهم به سزایی در تعیین میزان سلامت محیط شناسایی گردیدند. در محور هفده شهریور، سلامت جسمانی و اجتماعی در بدترین شرایط و سلامت معنوی و روانی در شرایط بهتری قرار دارد. راهکارهای مختلف کالبدی وفیزیکی برای ارتقاء سلامت شهروندان در این محور پیشنهاد گردید.