الگوی سلسله‌مراتبی معناپذیری مکان با برپایی رویدادها در فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: بافت پیاده‌ محدوده مرکزی شهر رشت)

Abstract

بیان مسأله: انسان موجودی اجتماعی و دارای نیاز به تعامل و برقراری ارتباط با دیگران است و بدین‌‌سان نیازمند فضاهایی برای حضور است. کیفیت این حضور وابسته به معنایابی فضا و به تبع آن آفرینش مکان می‌باشد. مکان‌ها بر پایه وقایعی که در آنها روی می دهد معنا می‌یابند. آفرینش مکان به مردم این حس را القا می کند تا فصاهای عمومی را به عنوان قلب هر جامعه‌ای دوباره متصور شوند یا دوباره بسازند. هدف: پژوهش حاضر در پی آن بوده تا بتوان از طریق فعالیت‌ها و رویدادهای اجتماعی، فضاهای عمومی شهر رشت را معنادارتر نمود تا اینگونه فضاها به مکان ارتقا یابند. روش:روش این پژوهش از نوع کیفی با رویکرد پدیدارشناسانه بوده و پدیده مورد نظر یعنی رویدادهای برپا شده در بافت پیاده‌ مرکزی شهر رشت در بازه زمانی بهار 1396 تا بهار 1398، بر اساس تجربه حضور و مواجهه مردم با مکان از طریق مصاحبه‌های عمیق، مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌ها: نتایج حاصله، الگوی سلسله‌‌‌مراتبی معناپذیری رویدادها برای آفرینش مکان را در دو طیف مخاطبان و مدیریت فضای شهری ارائه نموده است. «بهانه حضور» حداقل زمینه معناپذیری برای آفرینش مکان از سوی شهروندان است که در مقابل به منظور بسترسازی این عامل، مدیریت فضای شهری بیشترین نقش را ایفا می‌نماید. «میزان لذت بردن از حضور» درجه بالاتر معناپذیری است. اگرچه نقش مدیریت فضایی در این مرتبه کم‌رنگ‌تر می‌شود، اما کیفیت، نوع اجرا و میزان همراه‌سازی، همچنان از وظایف آن به حساب می‌آید. در این روند سلسله مراتبی، «میزان مشارکت مؤثر در رویداد» درجه معنادارتر و بالاتری از آفرینش مکان را ایجاد می‌نماید. نتیجه­گیری: معناپذیرترین مرتبه آفرینش مکان در یک رویداد، «میزان پیش‌بری فضای رویداد» است. در این مرحله مخاطبان با نمایش میزان خلاقیت و توانایی‌های خود در پیشگاه دیدگان عموم، به خودشناسی عمیق‌تری دست می‌یابند.