ارائه راهبردهای نورپردازی فضاهای عمومی شهری با استفاده از مدل سوآت و ماتریس برنامه ریزی استراتژیک کمی (مورد پژوهی: خیابان کریم خان زند، شیراز)

Abstract

نورپردازی مناسب فضاهای عمومی شهری با استفاده از راهبرد‌های متنوعی انجام می‌شود. از اینرو در این نوشتار، با استفاده از روش‌های تحقیق توصیفی- تحلیلی و موردی و شیوه‌های تحقیق مصاحبه، مشاهده، مرور متون و اسناد تصویری، راهبرد‌های نورپردازی خیابان‌های شهری اولویت‌بندی شدند تا از این طریق زمینه ارتقا کیفیت فضاهای عمومی در شب فراهم آید. به این منظور خیابان کریم‌‌خان زند شیراز به عنوان مورد پژوهی انتخاب شده است. این پژوهش از مدل سوآت جهت شناسایی راهبردهای ارتقا کیفیت نورپردازی خیابان کریم‌خان زند و از ماتریس برنامه‌ریزی استراتژیک کمی جهت اولویت‌بندی این راهبردها بهره گرفته‌است. گزاره‌ها در ماتریس سوآت با استفاده از مصاحبه با گروه نمونه 25 نفره از متخصصان وزن‌دهی و متخصصان با شیوه نمونه‌گیری گلوله برفی شناسایی شدند. براساس نتایج حاصل از مصاحبه با متخصصان، به طور کلی 12 عامل داخلی (شامل 7 قوت و 5 ضعف) و 12 عامل خارجی (شامل 7 فرصت و 5 تهدید) شناسایی شد. در میان نقاط قوت، وجود کاربری‌های فعال و قرارگاه‌های رفتاری در شب در قسمت اعظمی از خیابان که تأمین‌کننده روشنایی پیاده‌رو در فقدان نورپردازی مختص پیاده می‌باشند، دارای بیشترین امتیاز نهایی است. در میان عوامل خارجی نیز امکان تامین روشنایی لازم در مسیر حرکتی عابرین پیاده جهت افزایش امنیت موثرترین فرصت به شمار می‌آید. با توجه به مجموع امتیازهای نهایی عوامل داخلی (2.667) و خارجی (2.568)، استراتژی‌های منتخب، استراتژی‌های تهاجمی بوده‌اند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که راهبردهای تأمین روشنایی مناسب در سرتاسر مسیر پیاده و تأکید بیشتر توسط نورپردازی بر تقاطع‌های مسیر سواره با پیاده؛ فراهم شدن شرایط مناسب برای استفاده از فضا در زمان‌های مختلف شبانه‌روز برای اقشار مختلف جامعه؛ و تأکید بر بدنه‌های شاخص جداره خیابان از طریق نورپردازی مناسب در مقایسه با سایر استراتژی‌ها در اولویت بالاتری قرار می‌گیرند.