نقش بزه دیده در ارتکاب جرم سرقت و تعیین کیفرِ آن

Abstract

در قانون مجازات اسلامی مجازات ها از نظر شدت کیفر طبقه بندی شده است. قانونگذار ملاک طبقه بندی را بر اساس شدت و سنگینی صدمات، ضرر و زیان ناشی از ارتکاب جرم، حفظ حقوق و آزادی های فردی و واکنش نسبت به به اخلال در امنیت و آسایش عمومی قرار داده است. بعضی افراد از نظر بزه دیده شناسی، جذابیت و کشش ویژه ای برای بزهکاران ایجاد می کنند که در جرم شناسی از آنها به عنوان "بزه دیدگان بالقوه" یاد می شود. بنابراین، بزه دیده نیز ممکن است به دلیل آمادگی و استعداد خاص بزه دیده شدن، یکی از عوامل اصلی وقوع جرم باشد. ضرورت توجه به نقش بزه دیده، وی را به عنوان ضلع چهارم در کنار عوامل سه گانه "بزه، بزهکار و واکنش کیفری" در حقوق کیفری اسلامی وارد کرده است. برخی افراد به دلیل برخی ویژگی هایی که دارند و یا تقصیری که در نگهداری از اموال خود دارند و آن را در مکان مناسبی نگهداری نمی کنند از دیدگاه بزه دیده شناسی کمتر شایسته حمایت هستند. این موضوع در ارتکاب جرم سرقت نیز می تواند در قالب تخفیف مجازات مرتکب و یا تبدیل عنوان سرقت از حدی به تعزیری مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرد.