بررسی تأثیر شبکه‌های ماهواره‌ای بر امنیت شهری (مطالعه موردی: شهر قزوین)

Abstract

امنیـت اجتماعـی مقولـه سـهل و ممتنعـی اسـت کـه نیـاز بـه بازتعریـف آن در برابـر مفاهیمـی چـون بـا سـایر حوزه‌های امنیـت ملـی، امنیـت انسـانی، امنیـت عمومـی و... احسـاس می‌شود کـه معمولاً امنیتـی خلـط شـده اسـت. مـا در ایـن نوشـتار بـه دنبـال مفهوم‌سازی و تبییـن اهمیـت امنیـت اجتماعی و فرهنگی بوده‌ایم. دو رویکـرد غالـب درزمینهٔ امنیـت اجتماعـی، رویکردهـای سـلبی و ایجابـی هسـتند کـه بنـا بــر اتخــاذ راهبــرد جامــع گرایانــه، ضــرورت بهره‌گیری از هــردوی ایــن رویکردهــا احســاس می‌شود. همان‌گونه کـه در بحث‌ها خواهـد آمـد ارتقـای امنیـت اجتماعـی و فرهنگی نیـاز بـه تراکـم و افزایـش تعاملات درونـی جامعـه دارد لـذا در فقـدان روابـط اجتماعـی گوناگـون سـنتی ایـن شبکه‌های ماهواره‌ای هسـتند کـه تـا حـدی می‌توانند ایـن کارکـرد امنیتـی را ایفـا کننـد. امروزه استفاده از رسانه یک امر طبیعی است چراکه رسانه‌ها بخش مهمی از زمان و مکان را در زندگی روزمره ما اشغال کرده‌اند. تأثیر رسانه در زندگی را در نقش فرایند هویت‌سازی، لذت بخشی شدن زندگی روزمره می‌توان دید. رسانه‌ها در کنار آن واقعیتی که وجود دارد یک واقعیت نمادین برای ما می‌سازند و برای تسهیل در دسترسی به مخاطب، مخاطبان خود را بر مبنای سبک زندگی طبقه‌بندی می‌کنند. رسانه‌ها موجب تغییر سلیقه و درنهایت تغییر الگوی مصرف می‌شوند. رسانه‌ها ازجمله ماهواره می‌توانند برداشت‌ها و تصاویری از زندگی و سبک آن ترسیم و ترویج کنند. بر اساس نظریه بوردریو افراد به‌واسطه برخورداری از انواع مختلف سرمایه «فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی» دست به مصرف فرهنگی، مادی می‌زنند. بر این اساس، غرب و صهیونیست‌ها که اسلام و جمهوری اسلامی را دشمن درجه‌یک خود می‌شناسند، به این نکته واقف‌اند و بر آن‌اند که شاید بتوانند از طریق سلطه بر افکار عمومی و تأثیر‌گذاری بر خانواده‌ها به این مهم دست یابند و زمینه‌های فروپاشی درونی نظام را فراهم آورند، ازاین‌رو، حسابی ویژه‌بر اخلاق و ارزش‌های اجتماعی مردم ایران به‌ویژه قشر جوان جامعه بازکرده‌اند و افق و برنامه‌هایی گسترده برای ارتش دوم خود تهیه‌کرده‌اند. هدف اصلی این نوشتار، بررسی پیامدهای فرهنگی و اجتماعی شبکه‌های ماهواره‌ای و رابطه آن با انحرافات اجتماعی در حوزه امنیت است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی، تحلیلی بوده که از طریق مطالعات کتابخانه‌ای و پرسشنامه، اطلاعات تجزیه‌وتحلیل و فرضیات جمع‌آوری‌شده و با استفاده از نرم‌افزار SPSS مورد آزمون قرارگرفته است. نتایج تحقیق نشانگر آن است که بین احساس امنیت شهری و شاخص‌هایی چون: اجتماعی، فرهنگی، عملکرد شبکه‌های ماهواره‌ای، نقش نیروی انتظامی و اقتصاد جامعه رابطه معناداری است؛ و درنهایت راهکارهای مناسب برای ارتقاء امنیت شهر ارائه‌شده است.