تحلیلی بر انعطاف‌پذیری فضاهای باز مسکونی با تأکید بر عناصر منظر پرداز (نمونه موردی:خانه اراکی)

Abstract

امروزه رشد سریع و شتابان شهرهای ایران در چند دهه اخیر به لحاظ کمی، باعث غافل ماندن آنها از جنبه های کیفی حیاط و فضای باز شده است، این وضعیت آسایش و کیفیت رادر خانه‌ها به حداقل رسانده است، امروزه با توجه به پیشرفت‎های ایجاد شده در زمینه‎ تکنولوژی امکان ایجاد نوعی معماری انعطاف‎پذیر که خود را با تغییرات ایجاد شده تطبیق دهد، بیش از پیش احساس می‌شود، معماری که با توجه به نیازهای متغیر ساکنین خود را تطبیق دهد. روش تحقیق در این پژوهش به‌صورت توصیفی تحلیلی می‌باشد که به مطالعه و تحلیل خانه‌های ساخته شده در دوره های قاجار و پهلوی در شهر اراک و پیداکردن ویژگی‌های مشترک مربوط به گونه های گیاهی، آب و ساختار کالبدی بدنه و عناصر منظر پرداز در حیاط به‌منظور ایجاد انعطاف‌پذیری در فضای باز می‌پردازد. در خانه‌های سنتی ایرانی، پیوند حوزه هایی چون صرفه جویی در مصرف انرژی، منظرپردازی و انعطاف‌پذیری و... انجام شده که در دهه های اخیر به‌عنوان دغدغه دانشمندان و معماران به‌عنوان مسئله اساسی و بحرانی در جهان حاضر مطرح گردیده شده است. نتایج نشان می دهد که حیاط های خانه‌های کهن اراک دارای یک الگوی واحد ساختاری و همچنین عناصر منظر پرداز و پوشش گیاهی مربوط به خود است. این پژوهش تلاش می‌کند تا کارایی مولفه های سازنده منظر را در فضای باز خانه‌ها مورد آزمون قرارداده وبا تکیه بر الگوشناسی و بازیابی اصول و عوامل منظر پرداز راه‌حل مناسبی جهت ارتقای انعطاف‌پذیری فضای باز معماری امروز به دست آورد.