بررسی انحلال فسفات، تحمل دمایی و زنده‌مانی باکتری‌های حل‌کننده فسفات در کود میکروبی فسفاته

Abstract

باکتری‌هایی با توان انحلال فسفات بالا و مقاوم به دماهای بالا کاندید مناسبی برای استفاده در کودهای میکروبی فسفاته گرانوله می‌باشند. بر این اساس، در این تحقیق کارایی انحلال فسفات، تحمل دمایی و ماندگاری هفت باکتری (<em>Pantoea</em> <em>agglomerans</em> P5، <em>Pseudomonas fluorescens</em> Tabriz، <em>P. putida</em> Tabriz، <em>Pseudomonas</em> sp. C16-2O، <em>Enterobacter</em> sp. S16-3، <em>Bacillus</em> <em>megaterium</em> JK6 و <em>B. firmus</em>) پس از تأمین جمعیت میکروبی اولیه مناسب بر بستر پایه ﺧﺎک ﻓﺴﻔﺎت ( g45) + ﮔﻮﮔﺮد ( g15) + باگاس ( g30) مورد ارزیابی قرار گرفت. کود میکروبی تهیه شده به دو قسمت تقسیم شد و تعداد میکروب‌های زنده در آن بعد از گذشت سه و شش ماه به روش شمارش کلنی در پلیت به دست آمد. نیمی از کود در دمای معمولی و نیم دیگر پس از اعمال تیمار دمایی 55 درجه سلسیوس نگهداری شد و سپس میکروب‌های زنده آن شمارش شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری بین منابع مختلف فسفر از نظر انحلال فسفات وجود داشت و انحلال دو برابری توسط باکتری‌ها از منابع تری‌کلسیم فسفات نسبت به سنگ فسفات به دست آمد. بیشترین و کمترین انحلال فسفات به ترتیب در باکتری <em>P. agglomerans</em> P5 (mg/l 562) و در گونه <em>B. firmus</em> (mg/l 395) از منبع تری کلسیم فسفات بدست آمد. هیچ کدام از باکتری‌های مورد استفاده در فرمولاسیون کود میکروبی فسفاته تحمل دمای 55 سلسیوس را نداشتند اما کودهای میکروبی فسفاته ذخیره شده در دمای معمولی بعد از گذشت سه و شش ماه پس از تولید، به طور میانگین جمعیتی برابر با CFU/g 10⁵× 3/4 و 10⁴×4/0 داشتند.