تأثیر نیتروژن و سیلیسیم بر برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک دانهال‌های پسته در شرایط شور

Abstract

برای بررسی تأثیر نیتروژن و سیلیسیم در شرایط شور برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک دانهال‎های پسته (.<em>Pistacia vera</em> L) رقم بادامی ریز زرند، یک آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. تیمارها شامل نیتروژن (0، 60 و 120 میلی‌گرم نیتروژن در کیلوگرم خاک از منبع نیترات آمونیم)، سیلیسیم (0، 1 و 2 میلی‌مولار از منبع اسید سیلیسیک) و شوری (0، 1500 و 3000 میلی‌گرم کلرید سدیم و کلرید کلسیم در کیلوگرم خاک به‏ترتیب به نسبت دو به یک) بودند که در انتهای آزمایش میانگین شوری‏هایی به‌ترتیب برابر با 0/3، 7/9 و 9/20 دسی زیمنس بر متر ایجاد نمودند. نتایج نشان داد که تنش شوری موجب کاهش مقدار نسبی آب برگ و افزایش نشت یونی گردید، اما کاربرد دو میلی‌مولار سیلیسیم باعث افزایش 28 درصدی مقدار نسبی آب برگ و کاهش نشت یونی گرید. هم‏چنین مصرف توأمان 60 میلی­گرم نیتروژن در کیلوگرم خاک و دو میلی­مولار سیلیسیم غلظت پرولین را 36 درصد نسبت به شاهد افزایش داد. بیشترین مقدار قندهای محلول برگ در شرایط شور با مصرف دو میلی‌‌مولار سیلیسیم حاصل شد که نسبت به شاهد، بیش از دو برابر افزایش یافت. هم‌چنین به‏رغم این‏ که تنش شوری غلظت عناصر آهن، منگنز و روی شاخساره را کاهش معنا‌دار داد، ولی با مصرف نیتروژن و سیلیسیم غلظت این عناصر افزایش معنا‌دار یافتند. براساس نتایج به‌دست آمده از این پژوهش، می­توان نتیجه گرفت که در شرایط شور، مصرف توأمان نیتروژن و سیلیسیم از طریق بهبود ویژگی‏های فیزیولوژیک، توانایی دانهال‏های پسته را در تحمل تنش ‌شوری افزایش داد.