تخمین مقادیر روزانه نسبت تبخیر- تعرق مرجع یونجه به چمن و تعیین سهم مؤلفه‌های آئرودینامیکی و توازن انرژی در تبخیر- تعرق (مطالعه موردی: استان آذربایجان شرقی)

Abstract

تبخیر- تعرق به­عنوان یکی از مؤلفه­های اصلی چرخه هیدرولوژیک دارای اهمیت فراوانی در مدیریت منابع آب و برنامه­ریزی آبیاری می­باشد. امروزه به­دلیل نبود داده­های لایسی­متری در بیشتر ایستگاه­های هواشناسی، از مقادیر تبخیر- تعرق مرجع حاصل از مدل استاندارد فائو- پنمن - مونتیث استفاده می­شود. مدل یاد شده برای محاسبه تبخیر- تعرق گیاه مرجع چمن ( ) به­کار برده می­شود. از سوی دیگر، مدل پنمن- کیمبرلی نیز به­طور گسترده­ای برای محاسبه تبخیر- تعرق گیاه مرجع یونجه (<em>ET_r</em>) مورد استفاده قرار گرفته است. در مطالعه حاضر، داده­های هواشناسی شش ایستگاه هواشناسی در استان آذربایجان شرقی در یک دوره آماری ده ساله برای محاسبه و <em>ET_r</em> به­کار برده شده و سپس نسبت <em>ET_r</em> به برای هر شش ایستگاه در دوره مطالعاتی محاسبه شد. در ادامه، سهم هر یک از مؤلفه­های توازن انرژی و آئرودینامیکی در میزان کل تبخیر- تعرق مرجع با استفاده از مدل پنمن- کیمبرلی تعیین شد که نتایج حاصل، حاکی از نقش مهم هر دو مؤلفه در فرآیند تبخیر- تعرق ایستگاه­های مورد مطالعه بود. بر این اساس، کاربرد مدل­های مبتنی بر تابش خورشیدی نظیر مدل پریستلی- تیلور در این ایستگاه­ها می­باید با احتیاط صورت پذیرد.