مکان‏یابی حوضچه‏های تغذیه مصنوعی آب‏های زیرزمینی در حوضه آبخیز بوشکان بر اساس فرایند تحلیل سلسله مراتبی

Abstract

تغذیه مصنوعی روشی شناخته شده برای مقابله با کاهش کمیت و کیفیت آب‏های زیرزمینی است. انتخاب مکان مناسب برای اجرای این روش، نقش اصلی را در موفقیت پروژه دارد. در این تحقیق از میزان بارش، شیب، نفوذپذیری سطحی، زمین‏شناسی، هدایت الکتریکی آبخوان، عمق سطح ایستابی، قابلیت انتقال آبخوان و کاربری زمین به‏عنوان عوامل مؤثر در مکان‏یابی تغذیه مصنوعی استفاده شد که وزن هر کدام بر حسب اهمیت و تأثیر آن در تغذیه آب به آبخوان، مشخص شده است. از فرایند تحلیل سلسله مراتبی به‏عنوان کاربردی‏ترین روش جهت تعیین بهینه‏ترین وزن برای هر معیار در مطالعات منابع آب و از سامانه اطلاعات جغرافیایی جهت اعمال وزن هر معیار و تهیه نقشه نهایی استفاده شده است. فرایند تحلیل سلسله مراتبی و سامانه اطلاعات جغرافیایی کمک مؤثری در شناخت عرصه‏های مناسب برای تغذیه مصنوعی آب‏های زیرزمینی، با دقت بالا و در حداقل زمان ممکن دارد. نتایج نشان داد که در حوضه آبخیز بوشکان، 14/1 درصد منطقه برای تغذیه مصنوعی بسیار مناسب، 39/10 درصد مناسب، 33/13 درصد نسبتاً مناسب و 14/75 درصد نامناسب است. از هشت منطقه بسیار مناسب، چهار منطقه آبرفتی با توجه به وضعیت سیستم زهکشی منطقه کاربرد عملی دارند. با توجه به انطباق این چهار منطقه با نقشه نتایج حاصل از مدل آب‏های زیرزمینی دشت بوشکان، تهیه شده در محیط نرم‏افزار GMS، سه منطقه آبرفتی برای تغذیه مصنوعی با اهداف کوتاه مدت و یک منطقه آبرفتی برای تغذیه مصنوعی با اهداف بلند مدت انتخاب گردید. در این حوضه آبخیز، تغذیه مصنوعی در آبرفت مناسب‏تر از تغذیه مصنوعی در کارست است.