رها‌سازی Zn، Pb و Cd از چند خاک آلوده با استفاده از EDTA به روش پیمانه‌ای

Abstract

پی­آمدهای انباشتگی فلزات سنگین در خاک نگران­کننده است. یکی از روش‎های آلودگی‌زدایی این فلزات از خاک استفاده از کی‌لیت کننده‌ها و به­ویژه EDTA است. در این تحقیق سه خاک آلوده به Zn، Pb و Cd با مقدار کل این سه فلز معادل 5/10، 8/55 و 6/80 میلی مول بر کیلوگرم خاک از افق سطحی (cm20-0) خاک‌های اطراف کارخانه سرب و روی زنجان جمع آوری گردید. رهاسازی این فلزات با Na₂H₂EDTA به روش­های پیمانه‌ای تک مرحله‌ای طی 180 دقیقه و نیز اثر غلظت EDTA و نسبت محلول به خاک، تغییرات زمانی رها‌سازی فلزات و نیز تغییرات pH و غلظت Ca و Fe در عصاره مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که افزایش غلظت EDTA رها‌سازیZn و Pb را خیلی بیشتر ازCd افزایش داد. به‌علاوه، ترتیب درصدهای رهاسازی سه فلز با محلول 01/0 مولار EDTA در سه خاک کاملاً متفاوت بود. pH عصاره‌ها در طی فرایند عصاره‌گیری از 2/7 افزایش یافته و در1/8 ثابت گردید. همچنین، غلظت Ca در عصاره‌ها به‌طور متوسط بیش از 1000 برابر غلظتFe بود. به‌طور متوسط 96 درصد از Cd رها‌سازی شده حتی در زمان­های کوتاه­تر از 30 دقیقه رهاسازی گردید. این رقم در مورد Zn وPb به‌طور متوسط 76 درصد بود و مدت زمان رهاسازی نیز در مواردی بیشتر از 30 دقیقه به طول کشید. معادلات الوویچ ساده شده، تابع توانی و پخشیدگی پارابولیک در مقایسه با سایر معادلات برازش بهتری را به داده‌های سینتیکی رها‌سازی سه فلز نشان دادند. همچنین، نتایج نشان داد که در نسبت‌های کوچک (5:1) و بزرگ(50:1) محلول به خاک به‌ترتیبCd و Pbبیشتری از خاک‌های آلوده رها‌سازی شدند.