ارائۀ مدل برای پیش‌بینی شدت تخریب ساختمان‌ها و تلفات ناشی از ریزش آنها حین وقوع زلزله تحت سناریوهای مختلف (مطالعۀ موردی: کلانشهر کرمانشاه)

Abstract

زلزله از شناخته‌شده‌ترین بلایای طبیعی جهان است که می‌تواند سبب بروز بحران شود. امدادرسانی به‌موقع بعد از زلزله در کاهش تلفات بسیار مهم است؛ به همین منظور پیش‌بینی احداث مراکز امدادی در مناطق حادثه‌خیز ضرورت دارد. در این مقاله مدلی ریاضی برای پیش‌بینی شدت تخریب ساختمان‌ها و تلفات ناشی از ریزش آنها در برابر زلزله ارائۀ و برای حل مدل از نرم‌افزار GAMS استفاده شده است. در پژوهش حاضر با استفاده از اطلاعات ساختمان‌ها و جمعیت منطقه، تحت سناریوهای مختلف در حالت شب و روز شدت تخریب ساختمان‌ها و افراد گرفتارشده در زیر آوار محاسبه شده و سپس با استفاده از اطلاعات به‌دست‌آمده با توجه به بیشترین افراد گرفتارشدۀ زندۀ زیر آوار در هر منطقه، نزدیک‌ترین محل به مراکز حادثه‌دیده برای استقرار گروه‌های امدادی پیش از وقوع حادثه در نظر گرفته شده است. برای اثبات اعتبار مدل معرفی‌شده در بخش محاسباتی از داده‌های مناطق شهر کرمانشاه بهره‌برداری شده است. نتایج به‌دست‌آمده از مدل نشان داد که بیشترین تعداد تلفات در مناطق 3، 2، 4، 6، 5 و 1 به‌ترتیب به میزان 90/15، 39/14، 23/12، 58/9، 56/9 و 9 درصد رخ خواهد داد. با احداث یک مرکز امدادی تلفات 6 درصد و با احداث دو، سه، چهار، پنج و شش مرکز امدادی تلفات به‌ترتیب 11، 15، 20، 23 و 25 درصد کاهش پیدا خواهد کرد. نتایج پژوهش نشان داد که با افزایش تعداد مراکز امدادی تلفات کاهش می‌یابد. همچنین مدل نشان داد که شرایط شب و روز در انتخاب محل‌های بالقوه برای تأسیس مراکز امدادی بی‌تأثیر است.