ارزیابی کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی (مطالعه موردی: آبخوان‌های ساوه و اراک)

Abstract

در تحقیق حاضر دو آبخوان ساوه و اراک به منظور بررسی کمی و کیفی منابع آب زیرزمینی در شرایط متفاوت اقلیمی انتخاب شدند. از نرم­افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی در جهت ارزیابی تغییرات مکانی و زمانی تراز و کیفیت آب زیرزمینی استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که متوسط افت سطح آب زیرزمینی در طی 7 سال در 57 حلقه چاه محدودة دشت اراک برابر با 38/3 متر و در 63 حلقه چاه مورد مطالعه در آبخوان ساوه برابر 19/10 متر بوده است. همچنین افت متوسط سالانه سطح آب زیرزمینی در منطقة ساوه قبل از بهره­برداری از سد ساوه برای دورة 1373-1366 برابر 98/0 ­متر و در سال­های بعد از بهره­برداری، 1387-1374 معادل 47/1 ­متر بدست آمد. از لحاظ طبقه­بندی کیفیت آب زیرزمینی بر اساس روش ویل­کاکس جهت مصارف کشاورزی، آبخوان ساوه به چهار دسته و آبخوان اراک به سه دسته طبقه­بندی شدند. به طوریکه حدود 16 درصد از کل مساحت محدودة ساوه در کلاس C₄-S₂، 46 درصد در کلاس C₄-S₁، 30 درصد در کلاس C₃-S₁ و 8 درصد در کلاس C₂-S₁ قرار گرفت. در مورد آبخوان اراک از کل مساحت محدودة مورد مطالعه 42 درصد در کلاس C₄-S₁، 56 درصد در کلاس C₃-S₁ و 2 درصد در کلاس C₂-S₁ قرار گرفت. در بررسی اثرات فصول تر و خشک و نیز عمق آب زیرزمینی بر کیفیت آب زیرزمینی آبخوان­های ساوه و اراک، مشخص شد که کیفیت آب زیرزمینی در فصول تر نسبت به فصول خشک و در چاه­های با عمق کمتر نامطلوب­تر است.