بررسی وضعیت برداشت از آب زیرزمینی آبخوان دشت همدان – بهار

Abstract

دشت همدان - بهار یکی از دشت­های ممنوعه از نظر حفاری چاه می‌باشد. برداشت‌‌های بی‌رویه‌ای که در سه دهه گذشته در این دشت صورت گرفته باعث افت شدید سطح ایستابی شده است. لذا در تحقیق حاضر به کمک آمار و اطلاعات مربوط به 2132 حـلقه چـاه و رشته قنات که طی سالهای 1387 تا 1388 در منطقه، حفاری و مورد بـهره­برداری قرار گرفته است، مـیزان بـرداشت آب از منابع آب زیرزمینی محاسبه شد. سپس با توجه­به نوع سیستم آبیاری و همچنین نوع کشت اراضی منطقه، میزان آب برگشتی برآورد گردید پس از تهیه نقشه­های پراکندگی مکانی بارش به کمک نرم افزار ArcGIS 9.3 و تعیین میزان رواناب حاصل از آن در منطقه، میزان تغذیه آب زیرزمینی محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که میزان تغذیه خالص برای فصل­های بهار، تابستان، پاییز و زمستان به ترتیب برابر با 08/96، 02/41، 01/76 و 8/55 میلیون مترمکعب و میزان برداشت از سفره آب زیرزمینی نیز به ترتیب 6/112، 7/143، 5/31 و 04/7 میلیون مترمکعب بوده است. در فصل تابستان در 27/15 و 69/21 درصد از مساحت دشت به ترتیب برداشت بیش از پنج برابر تغذیه و بین سه تا پنج برابر تغذیه بود. در فصل بهار در 2/3 و 55/35 درصد از مساحت دشت به ترتیب برداشت بیش از سه برابر تغذیه و برداشت بین یک تا سه برابر تغذیه بوده است. در فصل پاییز در 66/0 و 88/8 درصد از مساحت دشت به ترتیب برداشت بیش از سه برابر تغذیه و برداشت بین یک تا سه برابر تغذیه بود. در فصل زمستان نیز در 54/0 و 08/2 درصد از مساحت دشت به ترتیب برداشت بیش از سه برابر تغذیه و برداشت بین یک تا سه برابر تغذیه بوده است.