حساسیت تبخیر و تعرق گیاه مرجع به تغییر در پارامترهای هواشناسی (مطالعه موردی : سنندج و سبزوار)

Abstract

به منظور تحلیل حساسیت تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ET_o) به تغییرات هر یک از پارامترهای هواشناسی در دو ایستگاه هواشناسی سنندج و سبزوار از داده­های ماهانه­ هواشناسی در دوره­ آماری 2005-1961 استفاده شد. ابتدا میزان ET_o در هر ماه و ایستگاه با استفاده از روش فائو- پنمن- مانتیث برآورد شد. سپس مقدار هر یک از پارامترهای هواشناسی شامل میانگین درجه حرارت هوا، سرعت باد، فشار بخار واقعی هوا و تابش خالص در دامنه­ 20± درصد تغییر داده شدند و میزان تغییر در ET_o محاسبه گردید. این تغییر هم به صورت انفرادی برای یکایک پارامترها و هم به صورت ترکیبی انجام شد. نتایج نشان داد که در هر دو ایستگاه، هم در مقیاس سالانه و هم در مقیاس ماهانه، بیشترین حساسیت ET_o مربوط به پارامتر T_mean می­باشد. در حالی­که کمترین حساسیت در هر دو ایستگاه، در مقیاس سالانه و ماهانه، نسبت به پارامتر فشار واقعی بخار هوا (e_a) است. در ایستگاه­های سنندج و سبزوار و در مقیاس سالانه، افزایش 20 درصد در مقدار متوسط T_mean به ترتیب موجب افزایش 23/11 و 68/12 درصد در ET_o شد. در این دو ایستگاه و در مقیاس زمانی مذکور، 20 درصد افزایش در میانگین e_a موجب کاهش ET_o به اندازه 29/3 (در سنندج) و 53/3 درصد (در سبزوار) گردید. در مقیاس ماهانه نیز همواره سنندج در مقایسه با سبزوار حساسیت کمتری در مقابل تغییرات پارامترهای هواشناسی روی ET_o نشان داد. در حالت کلی می­توان نتیجه گرفت که در دو ایستگاه مورد مطالعه میانگین درجه حرارت هوا بیشترین حساسیت را روی ET_o داشت.