طبقه¬بندی زیرحوضه¬ها بر اساس پارامتر¬های مورفومتریک با استفاده از تحلیل¬های خوشه¬ای در حوضه¬آبخیز پل¬دوآب شازند

Abstract

آنالیز مورفومتریک توصیفی کمّی از ویژگی­های هندسی حوضه آبخیز را به منظور درک بهتر شرایط مورفولوژیکی فراهم می­کند. این ویژگی­ها در حوضه­های فاقد آمار مهمترین نقش را در برآوردهای هیدرولوژی دارند. تعیین و تشخیص شباهت­ بین زیرحوضه­های آبخیزِ فاقد آمار، با ویژگی­های مورفولوژیک مشابه، کمک می­کند که عملیات­ حفاظت آب و خاک به عنوان روشی برای اجرای هماهنگ در بین زیرحوضه­ها انجام شود. در تحقیق حاضر، تکنیک­های خوشه­بندی چند میانگینی یا (KCA) و روش سلسله مراتبی یا (HCA) با هدف طبقه­بندی 24 زیرحوضه در گروه­های همگن، در حوضه آبخیز پل­دوآب شازند با استفاده از 10 پارامتر مورفومتریک بکار رفتند. بدین منظور بعد از استخراج پارامترهای مورفومتریک ابتدا اقدام به استاندارد کردن داده­ها شد و سپس به منظور تعیین تعداد خوشه­های بهینه از شاخص دیویس- بولدین استفاده شد. با توجه به این شاخص تعداد 5 خوشه جهت طبقه­بندی نهایی زیرحوضه­ها تعیین گردید نتایج روش KCA نشان داد که تعداد اعضای خوشه­های 1، 2، 3، 4 و 5 به ترتیب برابر با 3، 7، 3، 7 و 4 زیرحوضه می­باشد. هم چنین نتایج روش HCA نیز نشان داد که تعداد اعضای خوشه­های 1، 2، 3، 4 و 5 به ترتیب برابر با 3، 7، 2، 8 و 4 زیر حوضه می­باشد. در نهایت مقایسه نتایج این دو تکنیک نشان داد که 23 زیرحوضه (95%) توسط هر دو تکنیک به طور مشترک بیان شده است.