در این پژوهش به بررسی همبسته‌های صوتی ریتم گفتار فارسی پرداختیم. برای این منظور، تعداد 120 جمله با الگوی تناوب تکیه‌ای (60 جمله) و تلاقی تکیه‌ای (60 جمله) طراحی کردیم. در داده­های تناوب تکیه‌ای بین دو هجای تکیه­برِ کلمات ...

مطابق با رویکرد علّی، مهم‌ترین عامل در تجلی موضوع‌ها، روابط علّی میان مشارکین یک رویداد است و تناوب‌های زبانی نتیجه نماسازی بخش‌های مختلف این روابط می‌باشند. بر اساس این رویکرد، اختلاف بین دو گونه سببی و ضدسببی به ابتدای ...

هم‌معنایی یک پدیدۀ مشترک در میان تمامی زبان‌های مختلف است. زبانشناسان دنیا نظرات گوناگونی دربارۀ آن داشته‌اند. از این‌رو، ابتدا دیدگاه زبانشناسان در این خصوص بررسی و سپس دربارۀ گسترۀ آن در نهج البلاغه بحث می‌شود. پدیدۀ ...

صبح سومین آدینه از مرداد 1402 خبری دردناک، جامعة زبان­شناسی ایران را در ماتم فرو برد. خبری تلخ و آوارگونه! باورش دشوار بود که قلب مهربان استادی دانشور، خوش­محضر و متبسم به خاموشی گرائیده باشد! شخصیتی خلیق و معلمی صمیمی که ...

ساخت­‌های سببی یکی از موارد مهم در زبان است که در نظام ذهنی بشر در همۀ زبان‌­های دنیا، به‌صورت اساسی نقش بسته است. در این مقاله ساخت سببی زبان پشه‌­ای مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته است. ساخت‌­های سببی از لحاظ نحوی و معنایی ...

بر مبنای این مشاهدات که زبان ـــــ langage یا logos ـــــ جوهری پرسشی دارد و موجودیت آن در گرو «تفاوت مسئله‌شناختی» است، میشل مه‌یر زوج پرسش/ پاسخ را به‌عنوان واحد پایه در بررسی‌های زبانی پیشنهاد می‌کند. برآیند تحلیل‌های ...

در زبان فارسی همانند دیگر زبان‌ها ساخت‌هایی وجود دارد که در آن‌ها دو یا چند محمول فعلی با هم تشکیل یک «رویداد واحد» می‌دهند. این ساخت‌ها محمل بسیاری از پژوهش‌های زبانی بوده‌اند و از آن‌ها عمدتاً تعبیر به افعال پیاپی، افعال ...

آوانماها در دو زبان فارسی و کُردی با وجود داشتن ویژگی‌های مشترک، از نظر رده‌شناختی و آرایش هجایی- واجی (= ساختار آوایی) تفاوت‌های بنیادینی با هم دارند. این گونه از واژه‌ها در زبان فارسی از مقولۀ اسم به‌شمار می‌روند؛ در ...

در متون کهن، در بسیاری موارد، «تر» در معنیِ «ترین» و صفتِ تفضیلی هم‌معنیِ صفتِ عالی است. در قدیم گاهی به موصوفِ مفردی که پس از صفتِ عالی یا پس از صفتِ تفضیلیِ هم‌معنی با صفتِ عالی می‌آمد، یائی می‌افزودند. پرویز ناتل خانلری ...