شیمی کانی‌های سریسیت، پیریت و کالکوپیریت در زون دگرسانی فیلیک سامانه‌های پورفیری پرکام و آبدر

Abstract

کانسارهای مس پورفیری پرکام (سارا) و آبدر در ارتباط با استوک های دیوریتی - کوارتزدیوریتی در بخش جنوبی کمربند ماگمایی ارومیه - دختر، واقع شده اند. در کانسار پرکام دگرسانی های پتاسیک، پتاسیک - فیلیک، بیوتیتیک، فیلیک، آرژیلیک و پروپیلیتیک توسعه یافته اند، در مقابل در کانسار آبدر گسترش دگرسانی پتاسیک ناچیز، اما پهنه دگرسانی فیلیک دارای گسترش قابل توجه است. هدف از این مطالعه بررسی شیمی کانی های سریسیتی و سولفیدی (پیریت و کالکوپیریت) در زون دگرسانی فیلیک این کانسارها است. در این راستا نمونه برداری از گمانه های حفاری انجام شد و در نهایت 9 نمونه منتخب با استفاده از آنالیز ریزکاونده الکترونی (EMPA) مورد آنالیز قرار گرفت. نتایج نشان داد تمرکز عناصر Zn ،Ag ،Au و As در نمونه های کالکوپیریت (به ترتیب با میانگین 0/70، 0/007، 0/012 و 0/043 درصد وزنی) به نسبت بیشتر است. در مقابل عناصر Re ،Te ،Co و Mo عمدتا در نمونه‌های پیریت (به ترتیب با میانگین 0/01، 0/003، 0/09 و 0/07 درصد وزنی) تمرکز دارند. در این میان رخداد طلا در نمونه های پیریت زون دگرسانی فیلیک سامانه های مس پورفیری آبدر و پرکام بسیار شبیه به کانسار میدوک بوده و نشان‌دهنده رخداد طلا به صورت ادخال یا نانوذرات طلای طبیعی (احتمالا به صورت Au0 و یا تلورید طلا) می باشد. در نمونه های سریسیت هر دو کانسار، میکاهای ریزدانه، غنی از پتاسیم هستند. افزون بر این نمونه‌ها دارای روند افزایش جانشینی Si و نیز جانشینی عناصر +Fe2+ ،Mg 2 و +Al3 در مکان‌های هشت‌وجهی می باشد که مبین روند تغییر ترکیب به سمت سلادونیت می باشد. همانند دیگر کانسارهای مس پورفیری دارای کانه زایی قابل توجه (مانند Copper Flat و Copper Cliff)، نمونه‌های دگرسانی فیلیک مربوط به کانسارهای مورد مطالعه، نشان‌دهنده روند جانشینی شرماکیت می‌باشند که به دلیل افزایش بار مثبت در جایگاه چهاروجهی به دلیل روند افزایشی جانشینی Si در ساختار میکاهای سفید می‌باشد.