نقد و بررسی آرای ایزوتسو در حوزة معناشناسی قرآن کریم

Abstract

پروفسور توشیهیکو‌ ایزوتسو، زبان‌شناس، فیلسوف، اسلام‌شناس و قرآن‌پژوه ژاپنی (1914-1993)، علاوه بر این‌که <em>قرآن کریم </em>را به ژاپنی ترجمه کرده است دارای دو اثر قرآنی به نام‌های <em>خدا و انسان در قرآن</em> و نیز <em>مفاهیم اخلاقی ـ دینی در قرآن</em> است که در آن‌ها با رویکردی معناشناسانه به تبیین ساختار اساسی آموزه‌های<em> قرآن </em>پرداخته است. وی متأثر از مکتب قوم ـ زبان‌شناسی یا مکتب بن است، که طبق آن هر زبانی جهان‌بینی ویژة خود را دارد، و با برخورداری از پیشینه‌‌ای علمی در زبان‌شناسی و فلسفه، به بررسی معنا‌شناسانۀ واژه‌های کلیدی <em>قرآن</em> می‌پردازد و سعی می‌کند با کشف ارتباط معنایی واژگان در یک شبکۀ معنایی گسترده، به نظام هماهنگ قرآنی دست یابد. وی در روش خود از معناشناسی هم‌زمانی و درزمانی استفاده می‌کند که در معناشناسی هم‌زمانی نیز از اصول هفتگانه‌ای پیروی می‌کند که در پژوهش حاضر از جهات متفاوت مورد بررسی و نقد قرار گرفته است. بی‌توجهی به معناشناسی جمله‌ای و سیاق‌مندی معنا، ناآشنایی با مکاتب مختلف معناشناسی و تک‌بعدی‌بودن‌، بی‌توجهی به تفاوت فهم افراد در دوران پس از نزول <em>قرآن کریم</em>، عدم وجود معیار در تعیین کلمات محوری، دید فلسفی‌ منبعث از منابع غیر اسلامی و آشنایی ضعیف با علوم بلاغی، از جمله محورهای نقد روش‌شناسی ایزوتسو در این مقاله است.