روایت‌های بوم‌گرایانه از جهان‌بینی‌های زنانه (با تأکید بر آثار داستانی منیرو روانی‌پور و زویا پیرزاد)

Abstract

ادبیات بومی دارای ویژگی‌های خاصی است که درواقع خواسته‌ها و آرمان‌های مردم یک بوم را در کنار فرهنگ و آداب‌ورسومشان ترسیم می‌کند. نگارندگان در این مقاله به‌صورت تطبیقی به دنبال بررسی آن شرایط فرهنگی و اجتماعی و چگونگی انعکاس آن در آثار روانی‌پور و پیرزاد هستند. درواقع به دنبال آن هستیم تا از طریق تطبیق بازنمودهای فرهنگی و هنجارهای اجتماعی در آثار این دو، مسئله زیست‌بوم و جهان‌بینی‌های زنانه را تبیین نماییم. هر دو نویسنده در داستان‌هایشان موفق شده‌اند تا با تکیه بر روایتی بوم‌گرا در مسیری گام بردارند که در جهت کشف و آشکارگی هویت زنانه و آسیب‌پذیری و تنهایی آنان در یک جامعه مردسالار هست. علیرغم اینکه هر دو نویسنده از محیط جنوب برخاسته‌اند، اما روانی‌پور بهتر به بازنمایی بومی‌گرایی در آثارش پرداخته است درحالی‌که نگاه و رویکرد پیرزاد به محیط و زیست‌بوم خود به مثابه یک ناظر بی‌طرف است. بااین‌وجود هر دو نویسنده ضمن درک شرایط سخت جامعه مردسالارانه‌شان، تلاش کرده‌اند تا بر اساس مؤلفه‌هایی که ادبیات در اختیار آنان قرار می‌دهد، از عناصر حیاتی جامعه گذر کرده و به خلق مناسبت‌هایی دست بزنند که تنها از طریق زبان ادبی قادر به آفرینش آن هستند.