سیادت و جنسیت بررسی مفهوم سیادت در دو نسخۀ خطی نویافته

Abstract

یکی از مفاهیم نیازمند بررسی در تاریخ اسلام و ایران، به‌ویژه در دورة صفوی، مفهوم سیادت است. گرچه این مفهوم از آغاز تا دورة صفویه مسیری انقباضی (هاشمی، طالبی، علوی، و فاطمی) طی کرد، دربارة انتساب سیادت (پدری یا مادری) دیدگاه‌های تازه‌ای نیز پدید آمد. نگارندگان این مقاله موفق شدند دو رساله به نام‌های <em>الاشراف علی سیادة الاشراف</em> تألیف سیدحسین ‌بن مجتهد کرکی (د<span style="font-family: Times New Roman;"> </span>1001ق) و <em>رسالة فی اولاد البنات</em> یا <em>اثبات سیادة اولاد الاناث</em> تألیف سیداحمد بن زین‌العابدین علوی عاملی (د<span style="font-family: Times New Roman;"> </span>1060ق) را بازشناسی کنند که نویسندگان آن‌ها درصددند ره‌یافتی متفاوت با گفتمان غالب عصر خویش دربارة انتساب سیادت ارائه دهند. هم‌چنین در این پژوهش برآنیم ضمن بازشناسی و معرفی این دو نسخة خطی با تکیه بر تحلیل تاریخی مفهومی و متنی نسخ فوق به بررسی اندیشه‌های مؤلفان آن دربارة مفهوم سیادت بپردازیم.