بررسی خواص آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌باکتریالی عسل زنبور عسل کوچک Apis florea Fabricius (Hymenoptera: Apidae) علیه Helicobacter pylori

Abstract

هلیکوباکتر پیلوری با آلوده‌سازی دستگاه گوارش فوقانی، منجر به آسیب‌دیدگی در مخاط شده و امکان ابتلا به سرطان لوله گوارش را بویژه در مردان افزایش می‌دهد. با توجه به اینکه امکان درمان آن با روش‌های سنتی همیشه به طور موثری امکان‌پذیر نیست، بنابراین تا زمان تهیه واکسن علیه آن، یافتن روش‌های ایمن تر مبارزه با این باکتری بسیار حائز اهمیت است. عسل یک مکمل غذایی با محتوای کربوهیدرات بالا و فعالیت آنتی‌اکسیدانی و همچنین طیف وسیع ضد میکروبی است که در سال‌های اخیر به عنوان یکی از روش‌های مقابله با طیف گسترده‌ای از عوامل میکروبی از جملهH. pylori‎ مطرح بوده است. در این پژوهش برای نخستین بار خواص آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌باکتریالی 15 نمونه عسل زنبور عسل کوچک A. florea جمع‌آوری شده از بوشهر، دزفول، ایرانشهر، چابهار، رودان، جهرم و جیرفت مورد بررسی قرار گرفت. ترکیبات فنلی، فلاونوئیدی، پروتئین و ترکیبات معدنی عسل‌های جمع‌آوری شده مورد بررسی قرار گرفت. همچنین خواص آنتی‌اکسیدانی عسل‌ها با استفاده از سه روش DPPH، FRAP و ABTS و خواص ضدباکتریایی در شرایط درون‌تنی و برون‌تنی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین خواص آنتی‌اکسیدانی و آنتی‌باکتریالی عسل‌ها وجود دارد. همچنین براساس نتایج بدست آمده بیشترین خواص آنتی‌باکتریالی علیه هلیکوباکتر پیلوری مربوط به عسل کنار بوشهر بود. طبق نتایج بدست آمده علت تفاوت قدرت آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی مشاهده شده در بین نمونه‌های عسل به دلیل تفاوت در تنوع فلور گیاهی منطقه و تفاوت جغرافیایی مناطق جمع‌آوری عسل بوده است. بررسی قدرت ضد میکروبی در این پژوهش نشان داد، عسل توانایی بالایی در جلوگیری از آلودگی و نیز درمان آلودگی و التهاب ایجاد شده در دستگاه گوارش به وسیله باکتری هلیکوباکتر پیلوری را داشته است و می‌تواند در کنار سایر روش‌های موجود، در درمان آلودگی به این باکتری مورد استفاده قرار گیرد.