بررسی تطبیقی تصویر زن در ادب فارسی و نگاره‌های ایرانی

Abstract

اسلام و از نگاه ادیبان و عارفان مسلمان است که منبع الهام هنرمندان نگارگر قرار گرفته است. سیمای زن در نگاره‌ها مبین توجه نگارگر به حقیقت زیبایی معنوی او و مبتنی‌بر توصیفات ادبی و عرفانی از اوست. این تصویر زیبا، گذشته از وجه ظاهری، کنایتی از معنای عرفانی این توصیفات نیز است؛ چنان‌که ترسیم چشم زیبا مصور مقام نظارۀ‌ حق، و لب زیبا نشان‌دهندة مقام حکایت دل و بیان سِرّ درون، با تمسک به گفت‌وگو یا تبسم است. این مقاله با بررسی اشعار فارسی و مصادیقی از آثار نگارگری اصیل ایران، زمینۀ مطالعه در چگونگی انطباق معیارهای زیبایی‌شناسانة نگارگران با تعاریف ادبی و عرفانی از وجود زن را فراهم می‌آورد و نشان می‌دهد که نگارگران چگونه درصدد بیان تصویریِِ خصایص مطلوب در وجود زنان بر مبنای تفکر اسلامی جاری در ادبیات ایران بوده‌اند.