پیش‌بینی نمایه خشکسالی SPI به‌روش‌های رگرسیون بردار پشتیبان و خطی چندگانه

Abstract

خشکسالی پدیده­ای طبیعی است که به‌علت برهم‌کنش عوامل مختلف هواشناسی، دارای فرآیند پیچیده­ای بوده و در همه شرایط اقلیمی و در تمام مناطق کره زمین به وقوع می‌پیوندد. لذا پیش‌بینی نمایه‌های خشکسالی و ارزیابی زمانی آن‌ها، یکی از راه‌های مؤثر در مدیریت بحران خشکسالی و تدوین طرح‌هایی به‌منظور کاهش اثرات آن به نظر می‌رسد. در پژوهش حاضر، برای پیش‌بینی نمایه خشکسالی بارش استاندارد شده (SPI) در ایستگاه سینوپتیک تبریز در بازه‌زمانی سال‌های 1358 تا 1391، از روش‌های رگرسیون بردار پشتیبان و رگرسیون خطی چندگانه استفاده گردید. بدین منظور، برای پیش‌بینی نمایه SPI در دوره‌های 3، 6، 9، 12، 24 و 48 ماهه از شش ترکیب متفاوت ورودی متشکل از مقادیر متناظر قبلی همان نمایه استفاده گردید. نتایج حاصل از تحلیل پارامترهای آماری نشان داد که هر دو روش مورد مطالعه دقت مناسبی در پیش‌بینی نمایه‌های خشکسالی داشته‌اند ولی با این وجود، روش رگرسیون بردار پشتیبان در پیش‌بینی نمایه‌های SPI-6، SPI-9 و SPI-24 به‌ترتیب با داشتن جذر میانگین مربعات خطای 4985/0، 4340/0 و 2427/0 عملکرد بهتری در مقایسه با رگرسیون خطی چندگانه داشته است. ولی در پیش‌بینی نمایه‌های SPI-3، SPI-12 و SPI-48، روش رگرسیون خطی چندگانه خطای نسبی کم‌تری را نشان داد. با این وجود، می‌توان چنین نتیجه‌گیری نمود که هر دو روش مورد مطالعه شامل رگرسیون بردار پشتیبان و خطی چندگانه پیش‌بینی‌های مناسبی از نمایه‌های خشکسالی داشته‌اند و می‌توانند برای مدیریت عواقب ناشی از پدیده مذکور، با اطمینان قابل قبولی مورد استفاده قرار گیرند.