تعیین ضریب راندمان آبشویی برای شوری‏ زدایی خاک‏های شور و سدیمی منطقه ویس – استان خوزستان

Abstract

رشد روزافزون جمعیت سبب بهره‏ برداری بی‏ رویه از منابع طبیعی و تخریب اراضی شده است. شور و سدیمی شدن اراضی از اثرات این تخریب به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک می‏باشد. یکی از راه‏های بهسازی خاک‏های شور و سدیمی، آبشویی نمک‏های محلول در نیمرخ خاک است. برآورد آب مورد نیاز برای اصلاح این خاک‏ها به منظور مدیریت بهینه منابع آب و خاک ضروری است. به همبن منظور، در این پژوهش سه روش آبشویی غرقاب دائم، غرقاب متناوب و پاششی بر روی خاک‏های شور و سدیمی منطقه ویس در استان خوزستان مورد بررسی قرارگرفت. این پژوهش به صورت آزمایشگاهی بر روی ستون‏های خاک دست نخورده به ارتفاع یک متر، که در محیط پلی‏ اتیلنی به قطر 15 سانتی‏متر قرار داشتند، اجرا شد. لایه ‏های خاک مورد بررسی 0-25، 25-50، 50-75 و 75-100 سانتی‏متر و عمق‏های آب آبشویی 25، 50، 75 و 100 سانتی‏متر بوده است. براساس نتایج بدست آمده، مدل تجربی مشخصی برای هر روش آبشویی ارائه شد. در این میان، مدل نمایی در آبشویی غرقاب دائم بر مبنای ضریب همبستگی بالاتر و خطای استاندارد کمتر، بهترین مدل بود. لیکن، آبشویی غرقاب متناوب علاوه بر حجم آب مورد نیاز کمتر برای شوری‏ زدایی خاک، ضریب راندمان آبشویی بهتری را متناسب با بافت خاک منطقه نشان داد. با توجه به بحران کمبود آب در شرایط کنونی و ارجحیت مزایای این روش نسبت به دو روش دیگر می‏توان روش غرقاب متناوب را برای منطقه مذکور مناسب‏ تر پیشنهاد نمود.