توسعه سیاست جیره‌بندی بهره‌برداری از مخزن چندمنظوره در شرایط محدودیت منابع آب با استفاده از مدل MODSIM 8.1

Abstract

توزیع نامناسب بارندگی در بسیاری از نقاط کشور باعث شده است تا تامین مطمئن آب از طریق ذخیره‌سازی انجام شود. در سال‌های اخیر احداث سدهای مخزنی بزرگ برای ذخیره‌ آب گسترش یافته است. احداث این مخازن ضمن تحمیل هزینه‌های گزاف، مسائل زیست‌محیطی متعددی را نیز به همراه داشته است. وقوع خشکسالی‌های متوالی باعث شده است تا سیاست جیره‌بندی آب بیش از پیش مورد توجه بهره‌برداران مخازن قرار گیرد. هدف این تحقیق توسعه و اعمال سیاست جیره‌بندی برای کاهش تنش‌های شدید در دوره‌های خشکسالی از طریق ذخیره‌سازی در ماه‌های قبل از تنش می‌باشد. بدین منظور، سد مخزنی نمرود و زیرحوضه پایین‌دست آن با استفاده از مدل MODSIM8.1 شبیه‌سازی شد. پس از واسنجی مدل، الگوریتم جیره‌بندی توسعه داده شده در محیط داخلی مدل کدنویسی شد و مدل برای دو حالت با و بدون جیره‌بندی اجرا گردید. شاخص‌های درصد تامین، اعتمادپذیری، آسیب‌پذیری، برگشت‌پذیری و پایداری سیستم برای دو حالت محاسبه شد. نتایج نشان داد که اعمال سیاست جیره‌بندی بر اساس الگوریتم توسعه یافته باعث تعدیل تنش‌های شدید و توزیع یکنواخت آن در دوره‌ بهره‌برداری می‌گردد. با اعمال سیاست جیره‌بندی، شاخص‌های اعتمادپذیری و پایداری سیستم به ترتیب به میزان 10 و 7 درصد افزایش می‌یابد و شاخص‌های آسیب‌پذیری و سرعت برگشت‌پذیری 18 و 9 درصد کاهش می‌یابد که نشان از بهبود این شاخص‌ها در شرایط اعمال سیاست جیره‌بندی در سیستم دارد.