مدیریت آتش‌سوزی در عرصه‌های ملی ایران با تاکید بر مراتع نیازمند تغییر رویکرد، مدیریت جامع و عزم ملی است

Abstract

آتش عامل تاثیرگذار مهم اکولوژیکی، اقلیمی، طبیعی و مصنوعی است که با عنصر اصلی و تغییر ناپذیر ذاتی خود ممکن است اتفاقی، اکولوژیکی، عمدی، سهوی و یا بعنوان یک عامل اصلاح کننده در پوشش گیاهی توسط مدیران ایجاد شود. از آنجا که آتش‌سوزی بعنوان یک عامل عمده و اثرگذار می‌تواند تغییر تیپ‌ها تغییرات تنوع ژنتیکی و گونه‌ها، شاخص­های کمی و کیفی را در مرتع تحت تاثیر قرار داده و بر توالی و مراحل آن اثر شدید داشته باشد و از طرفی دیگر برمراحل توالی خروجی‌های مراتع و عرصه‌های جنگلی اثرگذار است بسته به هدف بایستی کنترل و یا اعمال آن با دقت نظر خاصی صورت پذیرد؛ مضاف بر این مضرات و مزایای آن نیز مورد بحث فراوان است بنابراین عدم توجه به میزان و شدت آن می‌تواند بعنوان یک عامل مهم چالش‌برانگیز تلقی شود. در واقع اثرات فاحش آن بر خاک، تولید، خوشخوراکی، دامداری، معیشت، اکوسیستم و در مقیاس وسیع، حتی اقلیم بر حساسیت موضوع می‌افزاید. سطح وسیعی از اراضی و خشکی‌های دنیا با پوشش گیاهی مراتع پوشیده شده است و با توجه به تغییرات فراگیر اقلیمی مانند خشکسالی و مدیریت مراتع از قبیل نحوه بهره‌برداری و کوچ عشایر آتش‌سوزی به‌عنوان یک تهدید مطرح است که در برخی موارد می­توان به‌عنوان یک فرصت از آن بهره برد مراتع زاگرس در ایران نیز از این واقعیت مستثنا نبوده و ضرورت دارد تا با توجه به اثرگذاری آن در تعامل و معیشت بهره‌برداران بدقت مورد تحقیق و بررسی قرار گرفته و پس از حصول اطمینان از نتایج و اثرات آن کنترل و یا مورد استفاده قرار گیرد. آنچه مسلم است آتش‌سوزی به عنوان عامل تهدید کننده منابع طبیعی هر ساله در سطح وسیعی انجام شده و وقوع آن همواره محتمل و قطعی است.