تحلیلی بر کشاورزی خوزستان از نگاه مدیریت مصرف آب

Abstract

<strong>توانایی بالای استان خوزستان در تولید 137 نوع محصول در بخش کشاورزی (5/13 درصد تولیدات کشور) که 90 درصد آن وابسته به وجود آب­های سطحی است، لزوم مدیریت پایدار سرزمین در این استان را بیش از پیش آشکار می­سازد. در همین راستا این مطالعه با هدف تحلیلی بر وضعیت بخش کشاورزی استان خوزستان از دیدگاه مصرف آب به بررسی روند تغییرات سطح کشت، تولید و مصرف آب محصولات کشاورزی استان، از سال آبی70-1369 تا 95-94، پرداخته است. نتایج این مطالعه نشان داد علی­رغم رخداد خشکسالی­ها طی سال­های 1386-1395، کشت محصولات زراعی استان به بیش از دو برابر افزایش یافته است. در الگوی کشت کنونی، گندم و نیشکر به ترتیب با 48 و 11 درصد بیشترین سطح اراضی تحت کشت را داشتند. سطح کشت نیشکر به عنوان محصولی آب­بر (36000 مترمکعب در هکتار) از 60946 هکتار در سال آبی 87-86، به 107142 هکتار در سال 95-94 رسید که حدود 90 درصد آن مربوط به حوضه کارون بود. کشت محصولات اقتصادی و کم­آبخواه،‌ ارزش­گذاری آب و توجه به اقتصاد تخریب سرزمین، ارائه الگوی کشت مناسب، تدوین اطلس آبی استان،‌ ارتقای دانش کشاورزی و فرهنگ­سازی،‌ تخصیص یارانه بر نهاده‌های کشاورزی،‌ زهکشی اراضی کشاورزی و نمک­زدایی،‌ سیاست­گذاری خرید محصولات کشاورزی بر اساس کیفیت محصول،‌ کشت گلخانه­ای، استفاده از سامانه های نوین آبیاری و انتقال کشت بهاره به زمستانه از جمله راهکار­هایی هستند که می­توانند در جهت کاهش مصرف و افزایش بهره­وری آب در استان مورد توجه قرار گیرند. </strong>