دانش سنتی مرتبط با جنگل (بخش پنجم: نظام جنگل- دام)

Abstract

<strong>مقدمه‌­ای بر دانش آمایش سرزمین و جایگاه نظام­‌های جنگل- دام در آن</strong><br /> آمایش سرزمین دانشی است که براساس آن انسان­‌ها طوری از زمین استفاده می‌کنند که ویژگی­‌های طبیعی (بوم‌­شناختی) زمین به آنها دیکته می­‌کند. سپس، این ویژگی‌­ها را با نیازهای اجتماعی- اقتصادی خود سازگار می‌­کنند. به­ عبارت دیگر، در دانش آمایش سرزمین ترکیبی از ویژگی­‌های طبیعی و اجتماعی- اقتصادی برای بهره‌­برداری از منابع مورد استفاده قرارمی­‌گیرد. آمایش سرزمین تا تعیین تکلیف برای نوع کاربری زمین پیش می­‌رود. به­ عبارت دیگر، این دانش تعیین می­‌کند که یک زمین مشخص با توجه به مجموع ویژگی­‌های بوم‌شناختی و اجتماعی- اقتصادی برای چه نوع کاربری مناسب است. در تعیین اولویت کاربری­ یک زمین مشخص حدود 5 دهه است که اصل استفاده چندجانبه مطرح شده است (مخدوم، 1393 به‌­نقل از میلر، 1366). بر اساس اصل استفاده چندجانبه، هنگامی که کمبود عرضه و افزایش تقاضا برای چند کاربری مطرح می­­‌شود، کاربری­‌هایی که با یکدیگر سازگار هستند می­‌توانند با هم در یک تکه از سرزمین به اجرا درآیند. ارائه نظم زمانی یا مکانی برای سازگاری کاربری­ها می­تواند تعیین‌کننده باشد مانند ارائه نظم زمانی برای برداشت چوب در زمستان و استفاده از همان جنگل در تابستان برای گردشگری در طبیعت. یکی از کاربری­‌هایی که با اعمال مدیریت و کنترل می‌­تواند در چارچوب اصل استفاده چندجانبه با کاربری جنگل سازگار شود، کاربری مرتع‌ است (مخدوم، 1393)...