تعیین سهم منابع داخلی و خارجی گردوغبار در خوزستان

Abstract

منطقه خاورمیانه، ایران و از جمله خوزستان بر روی کمربند خشک دنیا واقع شده‌اند و رخداد پدیده گردوغبار جزء ویژگی‌های ذاتی آن می‌باشد. بررسی آمار بلندمدت ایستگاه‌های سینوپتیک استان خوزستان نشان می‌دهد پدیده گردو غبار از منشاء داخلی و خارجی از 50 سال پیش نیز وجود داشته است، اما سهم منابع داخلی و خارجی گردوغبار بر اساس یک روش علمی و معتبر مشخص نشده است. رخداد پدیده گردوغبار در هر ایستگاه هواشناسی هر سه ساعت یک بار با کدهای مختلف گزارش می‌شود. اگر گردوغبار مشاهده شده از منشاء خارج از ایستگاه و منطقه برخوردار باشد و از منطقه دیگری آمده باشد با کد 06 گزارش می‌شود اما اگر ناشی از بلندشدن گردوغبار در خود منطقه و اطراف ایستگاه باشد با کد 07 گزارش می‌شود در یک دوره مشترک آماری 15 ساله (2002-2016) برای 12 ایستگاه سینوپتیک داده‌های مربوط به کدهای گردوغبار استخراج و گردوغبار با منشاء داخلی از منشاءخارجی تفکیک شد؛ نتایج نشان داد که به‌طور کلی سهم منابع داخلی 8.4% و سهم منابع خارجی91.6% می‌باشد. نتایج به روش کریجینگ معمولی در محیط نرم افزار GIS پهنه‌بندی شده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. تغییرات بلندمدت روند رخدادهای داخلی و خارجی در ایستگاه اهواز که در طول دوره مشترک آماری مجموع بیشترین رخدادها را داشته (4876رخداد) نشان داد؛ سهم منابع خارجی در سال‌های اخیر به شدت افزایش یافته است.