انقلاب اسلامی ایران؛ انقلابی آزادی ‌خواهانه

Abstract

در تلاش برای ارائه­‌ی تحلیل نوینی از انقلاب اسلامی، این سؤال مطرح شده که «آیا انقلاب اسلامی را می­‌توان انقلابی آزادی­‌خواهانه دانست؟» فرض بر این است که انقلاب اسلامی، رستاخیز ملت ایران برای فراز کردن آرمان آزادی بوده و در آن، آزادی در هر دو وجه منفی و مثبتش تجلی یافته است. پژوهش حاضر به شیوه توصیفی– تحلیلی انجام شده و یافته‌­های آن نشان می‌­دهد که انقلاب اسلامی ایران به طور عمده در پاسخ به چهار مسئله‌ی اصلی (آزادی منفی)؛ استبداد داخلی، سلطه‌­ی خارجی، اقدامات اسلام­‌زدایانه­‌ی رژیم شاه و افول اقتصادی و تهدید معیشت مردم شکل گرفته و در مقابل، این انقلاب پاسخ مطلوب به این مسائل (آزادی مثبت) را در تأسیس و تحقق ارزش­‌هایی چون مردم­‌سالاری دینی، آزادی، تلاش برای حفظ استقلال و حاکمیت ملی و همچنین کارآمدی با تأکید بر عدالت و محرومیت‌­زدایی، مفصل­‌بندی کرده است.