بررسی روند طرح ولایت فقیه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران

Abstract

پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تدوین قانون اساسی از مسائل اساسی بود که باید به سرعت تهیه می‌شد. در پیش نویس‌های قانون اساسی حتی پیش‌نویسی که به دستور امام خمینی(ره) نوشته شده بود، ذکری از اصل ولایت فقیه نبود، از این‌رو پس از شکل‌گیری مجلس خبرگان قانون اساسی و طرح ولایت فقیه به‌عنوان یکی از اصول قانون اساسی، واکنش‌های برخی گروه‌ها را در پی داشته است. به طوری‌که حتی به طرح انحلال مجلس نیز کشیده شد. با توجه به این که امام موضع روشنی در مورد ولایت فقیه داشتند، و از سوی دیگر بر تسریع قانون گذاری، دور شدن از جو ملتهب انقلابی و تثبیت نظام اصرار می‌ورزیدند با تدابیر به موقع خود، موجبات تصویب قانون اساسی را طی یک روند قانونی فراهم آوردند و بعد از اضافه شدن این اصل، از آن به‌عنوان بهترین اصل یاد کرد. بعد از ده سال از اجرای قانون اساسی، امام دستور بازنگری را صادر و طی جلسات شورا لفظ «مطلقه» ذیل اصل 57 به قانون اساسی اضافه شد. آن‌چه مهم به نظر می رسد این است که اصل ولایت مطلقه فقیه، پس از بررسی‌های لازم و همه‌پرسی در قانون اساسی گنجانده شد، که یکی از امتیازات قانون اساسی و به‌عنوان ظهور رأی مردم در انتخاب نوع حکومت و سرنوشت خویش است.