بررسی ضایعات هیستوپاتولوژیک بافت آبشش ماهی سرخو معمولی (Lutjanus johnii) و سنگسر معمولی (Pomadasys kaakan) دریای عمان

Abstract

<strong>به‌ دلیل تماس مستقیم آبشش ماهی با آب، این اندام در مقابل آلاینده‌ های محیطی بسیار آسیب ­پذیر بوده و شاخص مناسبی جهت بررسی وضعیت آلاینده ‌ها در محیط‌ های آبی محسوب می ‌شود. در این مطالعه بررسی تغییرات هیستوپاتولوژیک بافت­ آبشش به ‌منظور ارزیابی سلامت ماهیان سرخو معمولی</strong><strong> (<em>Lutjanus</em> <em>johnii</em>) </strong><strong>و سنگسر معمولی </strong><strong>(</strong><strong><em>Pomadasys</em></strong><strong> <em>kaakan</em></strong><strong>)</strong><strong> در دریای عمان انجام گردید. 18 قطعه ماهی سنگسر معمولی و ماهی سرخو معمولی به‌ترتیب با میانگین طول کل 3/41</strong><strong>±</strong><strong>22/5 و 4/35</strong><strong>±</strong><strong>35/5 سانتی ­متر و میانگین وزن کل 22</strong><strong>±</strong><strong>205/6 و 58/5</strong><strong>±</strong><strong>512/6 گرم از سه ایستگاه رمین، هفت‌ تیر و کنارک در دریای عمان با استفاده از تور گوشگیر در زمستان 1395 صید گردید. پس از تشریح ماهی، بافت آبشش جداسازی و در محلول بوئن تثبیت شد. پس از انجام مراحل معمول بافت ‌شناسی، مقاطع عرضی بافتی با ضخامت پنج میکرون با استفاده از میکروتوم از آبشش تهیه گردید. رنگ ‌آمیزی مقاطع بافتی به­روش هماتوکسیلین-ائوزین انجام و در نهایت به‌ وسیله میکروسکوپ نوری مجهز به دوربین عکاسی دیجیتال شدت ضایعات بافتی بررسی شد. نتایج هیستوپاتولوژیک آبشش نشان ‌دهنده ضایعات بافتی چون به ­هم چسبیدگی لاملای ثانویه، افزایش ترشحات موکوسی و مخاطی، خمیدگی لاملای ثانویه، ادم بافتی، پرخونی، نکروز، دژنراسیون لاملا، چماقی (گرزی) شدن، تورم سلول ‌های لاملا، هایپرپلازی و اتصال رأس لاملاها بود. کم ­ترین ضایعات در بافت آبشش ماهی سرخو معمولی و ماهی سنگسر معمولی به ‌ترتیب مربوط به ایستگاه‌ های کنارک و رمین بود. هم­ چنین بیش ­ترین ضایعات در آبشش هر دو گونه ماهی در ایستگاه هفت ­تیر مشاهده شد. بسته بودن محیط ایستگاه هفت ‌تیر و نزدیکی با دو اسکله پر تردد شهید کلانتری و شهید بهشتی می ‌تواند علت این امر باشد. </strong>