تعیین ترکیب شیمیایی، فراسنجه های تولید گاز و قابلیت هضم انواع گیاهان خودرو در شرایط آزمایشگاهی

Abstract

<strong>این پژوهش به ­منظور تعیین ترکیب شیمیایی، فراسنجه‌ های تولید گاز و قابلیت هضم برون­تنی گیاهان خودروی قیاق </strong><strong>(</strong><strong><em>Echinochola</em></strong><strong> <em>crus-gali</em></strong><strong>)</strong><strong>، تاج خروس </strong><strong>(</strong><strong><em>Portulaca</em></strong><strong> <em>oleracea</em></strong><strong>)</strong><strong>، سلمه </strong><strong>(</strong><strong><em>Sorghum</em></strong><strong> <em>halepense</em></strong><strong>)</strong><strong>، سوروف </strong><strong>(</strong><strong><em>Amaranthus</em></strong><strong> <em>retroflexus</em></strong><strong>)</strong><strong>، پنجه مرغی </strong><strong>(</strong><strong><em>Chenopodium</em></strong><strong> <em>album</em></strong><strong>)</strong><strong> و خرفه (</strong><strong>Cynodon dactylon</strong><strong>) در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد. گیاهان مورد مطالعه در مرحله</strong><strong>­</strong><strong>­ بلوغ از منطقه گنبد کاووس ­جمع­ آوری­ شدند. نتایج نشان داد که در بین گونه ­های مختلف، از نظر ترکیب شیمیایی اختلاف وجود دارد (0/05</strong><strong>></strong><strong>P</strong><strong>). گیاه خرفه از نظر مقدار خاکستر (26/54 درصد) و پروتئین خام (18/91 درصد) بالاترین و از نظر الیاف نامحلول در شوینده خنثی (18 درصد) پایین ­ترین مقدار را داشت. بالاترین مقدار الیاف نامحلول در شوینده خنثی (66 درصد) و فنل کل (15/5 درصد) و پایین ­ترین مقدار خاکستر (9/75 درصد) مربوط به قیاق بود. بین تیمار­های آزمایشی از نظر پتانسیل و ثابت نرخ تولید گاز اختلاف معنی­داری وجود داشت (0/05</strong><strong>></strong><strong>P</strong><strong>)؛ به ­طوری ­که خرفه و سلمه به ­ترتیب پایین </strong><strong>­</strong><strong>ترین و بالاترین پتانسیل تولید گاز را دارا بودند (131/7 و 255/7 میلی­ لیتر در گرم ماده خشک). بالاترین و پایین ­ترین غلظت اسیدهای </strong><strong>چرب </strong><strong>کوتاه </strong><strong>زنجیر به ­ترتیب مربوط به گیاهان خود­روی سوروف و سلمه بود (0/171 و 0/413 میلی ­مول به ازاء گرم ماده خشک). بالاترین و پایین ­ترین میزان قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی، تولید توده پروتئین میکروبی و بازده تولید پروتئین میکروبی به ­ترتیب مربوط به خرفه و قیاق بود. نتایج نشان داد که علف­ های خودروی مورد مطالعه در این آزمایش، از پتانسیل غذایی متفاوت برخوردار بودند، ولی در عین حال، این گیاهان قابلیت استفاده در تغذیه دام را دارا می‌ باشند.</strong>