امکان‌سنجی ردیابی روند تغییرات محتوی فلزات سنگین در محیط توسط زنبورعسل به عنوان گونه زیست‌شناساگر

Abstract

<strong>از آن­ جا که زنبورعسل به</strong><strong>­</strong><strong>علت ویژگی‌ های ذاتی و رفتار تغذیه ‌ای خود از قابلیت بالایی در جذب آلاینده های محیطی و به ‌ویژه فلزات سنگین برخوردار است، این مطالعه با هدف امکان ­­سنجی معرفی زنبورعسل به­ عنوان گونه زیست ‌شناساگر در ردیابی عناصر آرسنیک، روی، سرب و نیکل در محیط در سال 1396 در کانون ‌های عمده زنبورداری و تولید عسل استان مرکزی انجام شد. بدین­ منظور، در مجموع، 180 نمونه خاک، گیاه (شامل ریشه و گل گون)، زنبور عسل و عسل از دوازده ایستگاه واقع در شهرستان‌ های اراک، خمین و شازند جمع ­آوری شد. پس از هضم اسیدی نمونه­ ها، محتوی عناصر در آن‌ ها با استفاده از طیف ‌سنج پلاسمای جفت شده القایی تعیین شد. نتایج نشان داد که میانگین غلظت عناصر (میلی­ گرم در کیلوگرم) آرسنیک، روی، سرب و نیکل در نمونه­ های زنبور عسل </strong><strong>به ‌ترتیب برابر با 2/29، 99/90، 4/40 و 2/77 میلی­ گرم در کیلوگرم بوده است. </strong><strong>این در حالی است که، میانگین غلظت عناصر مذکور در نمونه ­های عسل به ­ترتیب برابر با 0/55، 11/82، 0/36 و 1/88 میلی­ گرم در کیلوگرم تعیین شد. از آن­ جا که مقایسه بین محتوی عناصر آرسنیک، روی، سرب و نیکل نمونه ‌های گل گون با زنبور عسل بیانگر وجود همبستگی مثبت و از طرفی مقایسه بین محتوی همین عناصر در نمونه‌ های گل گون با عسل نشان ‌دهنده وجود همبستگی منفی بود، می ‌توان نتیجه گرفت که زنبور</strong><strong>عسل به‌ عنوان یک زیست‌‌ شناساگر بالقوه از قابلیت تشخیص روند تغییرات فلزات </strong><strong>سنگین در </strong><strong>محیطی که در آن زندگی می کنند، برخوردار است. </strong>