تنوع زیستی ماهیان رودخانه مردوق چای در حوضه ارومیه

Abstract

<strong>امروزه حفاظت از تنوع زیستی در هر منطقه از دنیا از اولویت خاصی برخوردار است. بررسی تنوع زیستی ماهیان رودخانه مردوق چای در حوضه ارومیه با هدف تعیین وضعیت ماهیان ،‌ از سال 1387 لغایت 1388 انجام شد.نمونه برداری از زون های اکولوژیکی مختلف بر اساس روش ویتون (Witton) از سرچشمه تا مصب رودخانه انجام گرفته است. تنوع زیستی ماهیان با استفاده از فراوانی هر یک از گونه ها و چکونگی انتشار آن ها در طول رودخانه مورد بررسی قرار گرفته است. در رودخانه مردوق چای 11 گونه ماهی از 3 خانواده Cyprinidae، Nemacheilidae و Salmonidae شناسایی شد. خانواده کپور ماهیان Cyprinidae با دارا بودن 9 گونه نسبت به دو خانواده دیگر(Nemacheilidae وSalmonidae)از تنوع بالایی برخوردار است. ازنظر جغرافیای زیستی، در این رودخانه 64 در صد گونه­ های ماهیان (7 گونه) بومی است و هر یک از گونه های اندمیک و غیربومی 18 درصد ماهیان رودخانه مردق چای را تشکیل می ­دهند . دو گونه <em>Chalcalburnus</em><em>atropatenae</em> و <em>Acanthalburnus urmianus</em> گونه های اندمیک مردوق چای است که عرصه انتشار آن ها فقط محدود به حوضه ارومیه می باشد. گونه <em>Barbus lacerta</em> از سرچشمه تا مصب رودخانه مردوق چای انتشار داشته و زیستگاه آن محدود به ارتفاع معینی نبوده است. در این رودخانه، بیش ترین فراوانی بر حسب در صد صید ماهیان ، به سیاه ماهی (<em>Capoeta</em><em>capoeta gracilis</em>) با 44/85 درصد اختصاص دارد و کم ترین فراوانی مربوط به قزل آلای خال قرمز (<em>Salmo trutta fario</em>) با 2/06 درصد است. با توجه به معیارهای مطرح شده در طبقه بندی IUCN، در حال حاضر وضعیت گونه های ماهیان رودخانه مردوق چای در حوضه ارومیه را می توان به قرار زیر توصیف کرد: قزل آلای خال قرمز (<em>Salmo trutta fario</em>) جزو گونه‌های در خطر انقراض (Endangered) محسوب می شود، گونه های <em> Acanthalburnus urmianus </em> و<em> Gobio pers</em><em>a</em> آسیب پذیر( Vulnerable) ، دو گونه <em>Chalcalburnus</em><em>atropatenae</em> و <em> </em><em>Oxynoemacheilus angorae</em> در طبقه وابسته به حفاظت ( Conservation Dependent ) و گونه <em>Squalius cephalus</em> در شرف تهدید (Near Threatened) قرار دارند.</strong>