بررسی وضعیت پراکنش خرس قهوه‌ای (1758 Ursus arctos Linnaeus) در منطقه حفاظت‌شده سفیدکوه استان لرستان

Abstract

<strong>خرس قهوه‌ای بزرگ‌ترین گونه از راسته گوشت‌خواران کشور است که در محدوده وسیعی از رشته‌کوه البرز و زاگرس پراکنش دارد. دامنه پراکنش آن در نیمه غربی کشور به استان لرستان نیز می‌رسد. منطقه حفاظت‌شده سفیدکوه با پوشش گیاهی، وسعت</strong><strong>و شرایط اکولوژیکی مناسب خود زیستگاه مطلوبی را برای این‌گونه ایجاد کرده است. در راستای شناسایی محدوده پراکنش و زیستگاه مطلوب این‌گونه در منطقه مذکور نقاط حضور در فصول بهار و تابستان سال 1396 جمع‌آوری شدند. 14 متغیر زیستگاهی مؤثر در پراکنش گونه شناسایی شد. پس از اجرای تحلیل هم خطی 4 متغیر به ­دلیل شاخص تورم واریانس (</strong><strong>VIF</strong><strong>) بیش از 10 از مدل حذف و مدل‌سازی با استفاده از 10 متغیر زیستگاهی، 10000 نقطه تصادفی پس‌زمینه و 500 تکرار در نرم‌افزار مکسنت اجرا شد. اهمیت متغیرها در مدل‌سازی با استفاده </strong><strong>از </strong><strong>تحلیل </strong><strong>جک ­نایف انجام </strong><strong>گرفت. </strong><strong>به‌منظور دستیابی به نقشه دودویی زیستگاه از حد آستانه (</strong><strong>LPT</strong><strong>=Lowest Presence Threshold)</strong><strong> استفاده شد. نتایج حاصل از اعتبارسنجی مدل نشان داد که مدل در میانگین اجرا موفق بوده است</strong><strong> (0/85= </strong><strong>AUC</strong><strong>) و متغیرهای زیستگاهی فاصله از سکونت­ گاه‌های انسانی، جاده‌های فرعی و ارتفاع بیش ­ترین تأثیر را بر روی پراکنش گونه داشته‌اند. براساس یافته‌ها 65 درصد از منطقه سفیدکوه برای خرس قهوه‌ای زیستگاه مطلوب است. با توجه به توزیع گونه در منطقه می‌توان این‌گونه را به‌عنوان شاخص سلامت و یک‌گونه کلیدی منطقه سفیدکوه تلقی کرد که در راستای حفاظت ازاین‌ گونه ارزشمند سایر گونه‌ها نیز حفاظت شوند.</strong>