بررسی اثرات ضدباکتریایی نانوذرات نقره بر بیان ژن blaTEM در سویة اشرشیا کلی مقاوم به آنتی‌بیوتیک بتالاکتام

Abstract

مقدمه: تاکنون نتایج نشان داده است دلیل مهم مقاومت باکتری اشرشیا کلی به آنتی‌بیوتیک بتالاکتام، وجود بتالاکتامازهای وسیع‌الطیف (ESBLs) است که محصول بیان ژن‌های SHV و TEM هستند. همچنین، مطالعات زیادی نشان می‌دهند استفاده از نانوذرات می‌تواند برای از بین بردن مقاومت باکتری‌ها مؤثر باشد؛ بنابراین، هدف از این تحقیق، بررسی تأثیر نانوذرات نقره بر میزان بیان ژن مقاومت به بتالاکتاماز blaTEM و تعیین الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی در سویه‌های اشرشیا کلی است. مواد و روش‏‏ها: در این مطالعة مقطعی - توصیفی 64 اشرشیا کلی از 11 آزمایشگاه تشخیص طبی جمع‌آوری شده و با استفاده از روش‌های استاندارد آزمایشگاهی و کشت اختصاصی تأیید هویت شده‌اند. برای بررسی وجود ژن‌ blaTEM از روش PCR استفاده شد. به‌منظور ارزیابی الگوی حساسیت آنتی‌بیوتیکی سویه‌ها، روش انتشار دیسک براساس پروتکل CLSI انجام شد. نانوذرة نقره با عصارة زنجبیل ساخته و برای بررسی اثر نانوذرة نقره بر بیان ژن blaTEMاز روش Real time PCR استفاده شد. نتایج: از 64 سویة اشرشیا کلی مقاوم 61 سویه به بتالاکتام مقاوم بودند. ارزیابی فنوتیپی الگوی مقاومت آنتی‌بیوتیکی سویه‌های اشرشیا کلی مقاوم به بتالاکتام نشان داد 90 درصد به پنی‌سیلین، 66 درصد به کربنی‌سیلین، 87 درصد به اریترومایسین، 85 درصد به سفوتاکسیم، 84 درصد به سفتریاکسون، 49 درصد به جنتامایسین، 37 درصد به سپیروفلوکساسین 22 درصد به ایمی‌پنم و 12 درصد به لینزولید مقاومت داشتند؛ یعنی بیشترین میزان مقاومت آنتی‌بیوتیکی به‌ترتیب متعلق به پنی‌سیلین (90 درصد) و اریترومایسین (87 درصد) و کمترین نسبت به ایمی‌پنم (22 درصد) و لینزولید (12 درصد) بود. بررسی مولکولی نشان‌دهندة حضور ژن blaTEM در تمام سویه‌ها بود. نتیجة بررسی ریل تایم روی 3 سویه که وجود ژن blaTEM در آنها توسط PCR تأیید شده بود و تحت تیمار نانوذرات نقره قرار گرفته بودند نشان داد تأثیر نانوذرات نقره بر بیان ژن blaTEM معنادار و کاهنده است و می‌تواند با کاهش بیان ژن blaTEMو کاهش ترشحآنزیم‌های بتالاکتاماز در باکتری، اثربخشی آنتی‌بیوتیک‌های بتالاکتام را افزایش و مقاومت باکتری را به این گروه از آنتی‌بیوتیک‌ها کاهش دهد. بحث و نتیجه‏گیری: وجود 61 سویة مقاوم از 64 سویه در مطالعة حاضر نشان‌دهندة افزایش مقاومت اشرشیا کلی مقاوم نسبت به آنتی‌بیوتیک‌های مختلف بوده که این مسئله یک هشدار جدی برای درمان عفونت‌های ناشی از اشرشیا کلی است. موثربودن نانوذرة نقره بر بیان ژن blaTEM نشان می‌دهد این ماده می‌تواند یک جایگزین خوب یا همراه مناسب برای آنتی‌بیوتیک‌های موجود مدنظر باشد.