رژیم غذایی گاوماهی دم‌گرد، Neogobius melanostomus در زیستگاه های طبیعی و مصنوعی در ساحل نوشهر

Abstract

<strong>در طی دهه‌های اخیر، گرم شدن زمین باعث تغییراتی در سرعت وجهت بادها و ایجاد طوفان‌های شدید شده است. به ­منظور جلوگیری از فرسایش سواحل، ساختارهای سخت مصنوعی در طی خطوط سواحل ساخته شده‌اند. این ساختارهای سخت حفاظتی تأثیرات مستقیم و غیرمستقیمی بر گونه‌های آبزیان اعمال می‌کنند. گاوماهی دم‌‌گرد متعلق به خانواده گاوماهیان ‌می‌باشد. این خانواده از ماهیان به ­دلیل فراوانی در دریای خزر نقش عمده‌ای را در زیست بوم این منطقه ایفا می‌کنند. این مطالعه با هدف مقایسه تغذیه و تنوع رژیم غذایی گاوماهی دم‌گرد در سواحل مصنوعی (سنگ‌چین‌ها) و طبیعی (قلوه‌سنگی و سنگی) انجام گرفت. بنابر نتایج، در مجموع 10 نوع طعمه شامل: خرچنگ‌های گرد (</strong><strong>Xanthidae</strong><strong>)، میگو‌ها (</strong><strong>Palaemonidae</strong><strong>)، گاماریدها (</strong><strong>Gammaridae</strong><strong>)، دوکفه‌ای‌ها (</strong><strong>Bivalvia</strong><strong>)، صدفیان (</strong><strong>Ostracoda</strong><strong>)، روزنه‌داران (</strong><strong>Foraminifera</strong><strong>)، کشتی‌چسب (</strong><strong>Amphibalanus improvises</strong><strong>)، کرم پرتار(</strong><strong>Neries diversicolor</strong><strong>)، تخم ماهی و بقایای ماهی شناسایی شد. در سواحل مصنوعی، قلوه‌سنگی و سنگی به ترتیب 10، 8 و 6 نوع ماده غذایی مشاهده گردید. فراوان­ ترین مواد غذایی موجود در دستگاه گوارش این ماهیان در ساحل صخره‌ای مصنوعی، قلوه‌سنگی وسنگی به ­ترتیب کشتی‌چسب با 37/19%، صدفیان با 44/78% و</strong><strong>کرم پرتار با 42/1% بودند. مطالعه تغذیه این ماهیان در سواحل مختلف نشان داد که ماهیان در انواع سواحل از طیف وسیعی از مواد غذایی استفاده کرده و در سواحل صخره‌ای مصنوعی بیش ­تر از سواحل دیگر روی انواع طعمه‌های غذایی تخصصی بوده اند. مقادیر شاخص شانون در سواحل‌ صخره‌ای مصنوعی، قلوه‌سنگی و سنگی به ­ترتیب 1/94، 1/62 و 1/55 بود. مقایسه این شاخص بین دو نوع ساحل مصنوعی و طبیعی فاقد اختلاف معنی­دار بود.</strong>