واکاوی جایگاه ژئوپلیتیک مناطق مرزی در راستای توسعه منطقه‌ای (مورد مطالعه: استان گیلان)

Abstract

ژئوپلیتیک، ترسیم کننده قدرت ملی کشورها محسوب می‌شود که براساس آن هر کدام از مؤلفه‌های ثابت و متغیر آن می‌تواند باعث تضعیف و یا تقویت قدرت ملی شوند. در این بین، مناطق مرزی به عنوان یکی از این رویکردها که مؤلفه‌هایی چون وسعت، فضا و موقعیت جغرافیایی را در خود جای داده است، در بسط و انسجام ژئوپلیتیک یک کشور نقش مهمی را ایفا می‌نماید. استان گیلان به عنوان یکی از استانهای پیشرو در کشور با طبیعت و مناظر منحصر به فرد، دارای کارکردهای قوی اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و بازرگانی در سالیان اخیر توانسته است علاوه بر اثرگذاری داخلی، در سطح منطقه‌ای نیز جایگاه خود را تثبیت نماید. تحقیق حاضر که توصیفی- تحلیلی بوده، با گردآوری اطلاعات به روش کتابخانه‌ای، مقالات، اینترنت و بانکهای اطلاعاتی، سعی داشت دلائل جایگاه ژئوپلیتیک استان گیلان را در سطح منطقه‌ای با استفاده از کارکردهای اقتصادی- بازرگانی، اجتماعی- فرهنگی و سیاسی- امنیتی مورد بررسی قرار دهد و در پایان پیشنهادهایی را در راستای بهره گیری هر چه بهتر از پتانسیلها و فرصت‌های موجود ارائه نماید. نتایج تحقیق نشان داد که کارکردهای اقتصادی- بازرگانی، اجتماعی- فرهنگی و سیاسی- امنیتی استان گیلان به عنوان یکی از امن‌ترین استانهای مرزی کشور، فرصت‌های مناسبی را برای مسؤلین کشوری و استانی فراهم می‌آورد تا به عنوان یک جایگاه ژئوپلیتیک منحصر به فرد در کشور و منطقه، واکاوی دوباره‌ای از توانمندیها و بسترهای موجود در جهت ارتقاء هر چه بیشتر استان فراهم آورند. همچنین کارکردهای مطلوب فوق الذکر، همگی در چهارچوب جایگاه ژئوپلیتیک منحصر به فرد گیلان قابل تفسیر است. این مسئله فرصت مناسبی را برای استان خواهد داشت تا ضمن واکاوی کارکردهای استان از این پتانسیلها در جهت افزایش توسعه اثرگذار با کشورهای منطقه بهره برداری نماید.