مکان‌یابی احداث گذرگاه برای پلنگ (pardus Panthera) در پارک ملی گلستان

Abstract

<strong>جاده‌سازی در تشدید عوامل تهدیدکننده حیات‌وحش و نابودی زیستگاه‌ها موثر است به‌ طوری‌ که یکی از مناسب‌ترین روش‌های جلوگیری از این ناهنجاری‌ها ساخت گذرگاه‌ها به شکل روگذر و زیرگذر است. این گذرگاه‌ها باید هماهنگ با محیط طبیعی باشند و در مکان‌هایی احداث شوند که حیوانات از آن‌ ها استفاده نمایند. عبور جاده از پارک ملی گلستان حیات‌وحش منطقه از جمله پلنگ (</strong><strong><em>pardus</em></strong><strong><em>Panthera</em></strong><strong>) ، که یکی از گونه‌ های در خطر انقراض و در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی قرار دارد را تهدید کرده است. هدف این تحقیق تعیین مکان‌های مناسب احداث روگذر و زیرگذر به‌ منظور کاهش تلفات جاده‌ای حیات‌وحش به‌ویژه پلنگ در پارک ملی گلستان است. بدین منظور مکان‌های مناسب احداث گذرگاه با استفاده از تحلیل کم هزینه‌ترین مسیر در محیط </strong><strong>GIS</strong><strong> تعیین گردیدند. دو لایه اصطکاک محیط و هزینه تجمعی به‌ همراه چند نقطه مبدا و مقصد به‌ عنوان داده‌های ورودی این تحلیل در نظر گرفته شدند. با محاسبات صورت گرفته پنج مسیر جهت اتصال دو تکه شمالی و جنوبی پارک ملی گلستان شناسایی گردیدند. مقایسه مسیرهای شناسایی شده با مکان‌های ثبت شده تصادفات جاده‌ای پلنگ در طول جاده نتایج قابل قبولی را نشان داد. یافته‌های این تحقیق امکان تمرکز فعالیت‌های مدیریتی برای بهبود وضعیت پلنگ در پارک ملی گلستان را فراهم می‌کند.</strong>