مقایسه تجربی انباشتگی فلز سمی کروم در ماهی فلس دار (Cyprinus carpio) و بدون فلس (Pangasius hypophthalmus) با رویکرد دینی

Abstract

بنابر مطالعات تجربی، فقدان فلس در ماهیان سبب جذب سریع‌ تر مواد سمی می ‌شود، یعنی سریعاً در پوست، عضلات و سایر اندام ‌ها نفوذ می‌ یابند و می‌ توانند تأثیرات بالقوه ای بر مصرف ‌کننده بگذارند. با وجود تحقیقات زیاد روی آلودگی آبزیان به فلزات سنگین، میزان جذب عناصر سنگین در ماهی فلس ‌دار کپور‌معمولی و بدون ‌فلس گربه‌ ماهی راه ‌راه در شرایط آزمایشگاهی و نقش پوشش فلس در جذب فلزات، مطالعه‌ مقایسه ‌ای نشده ‌اند. ابتدا غلظت کشنده ((LC50 فلز کروم طی 96 ساعت برای هر گونه ماهی تعیین گردید. سپس ماهیان در تیمارهای جداگانه (با سه تکرار) در معرض 10% غلظت کشنده کروم به‌ مدت 15 روز قرار گرفتند. بافت ‌های هدف نمونه ‌های ماهیان در روز 15 نمونه‌‌ برداری شدند و پس از آماده ‌سازی و هضم شیمیایی، مقدار فلز در هر بافت با دستگاه جذب اتمی (مدل ترمو) اندازه‌ گیری گردید. انباشتگی نهایی کروم در نمونه ‌‌های بافتی گربه‌ ماهی 3/65 برابر کپور (بدون احتساب فلس) و در عضله گربه ‌ماهی 16/15 برابر عضله کپور بود. باقی مانده غلظت کروم در نمونه‌ های آب آکواریوم ‌های حاوی ماهی کپور بسیار بالاتر بود. لذا در بافت‌ های ماهی کپور می ‌بایست انباشتگی فلز خیلی کم ‌تر از بافت ‌های گربه ‌ماهی ‌راه ‌راه باشد. بنابر یافته ‌های این پژوهش، پوشش فلس ماهی کپور معمولی با جذب قابل ملاحظه فلز سنگین و کم‌ ترین انباشتگی آن‌ ها در عضلات نسبت به پوست بدون‌ فلس گربه ‌ماهی راه ‌راه، لایه حفاظتی مؤثری را در برابر آلاینده‌ های شیمیایی زیست محیطی فراهم می‌ کند و می‌ تواند مصرف ماهی فلس ‌دار را از این جنبه توجیه نماید.