بررسی تنوع ژنتیکی برای صفات مورفولوژیک در ژنوتیپ‌های برنج تحت تنش سرما

Abstract

به منظور بررسی تنوع بین ژنوتیپ­های برنج در شرایط تنش سرما، 22 ژنوتیپ برنج شامل 11 ژنوتیپ بومی و اصلاح­شده و 11 ژنوتیپ خارجی ارزیابی شدند. آزمایش به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. ژنوتیپ­های مذکور در شرایط نرمال (تیمار شاهد) و دمای 10 درجه سلسیوس (تنش سرما) در شرایط اتاقک کشت مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی تنوع فنوتیپی ارقام­، طول ریشه­، طول اندام هوایی­، وزن خشک ریشه و اندام­هوایی اندازه­گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که اختلاف بین ژنوتیپ­ها­، در تنش سرما و اثر متقابل ژنوتیپ× سرما برای کلیه صفات مورد بررسی معنی­دار بود. ضرایب همبستگی بین میانگین صفات اندازه‎گیری شده در گیاهچه­ها­، در شرایط نرمال و تنش با مقادیر شاخص­های تحمل و حساسیت­، بالا و معنی­دار بود. تجزیه خوشه­ای در شرایط سرما­، ژنوتیپ­های مورد بررسی را در سه گروه قرار داد که ژنوتیپ­های حساس و متحمل را از­ هم تفکیک کرد.تجزیه کلاستر براساس شاخص­های تحمل به تنش در صفت­های مورفولوژیک مورد بررسی نیز منجر به جدایی ژنوتیپ­های حساس از متحمل شد. تفاوت معنی­دار بین ژنوتیپ­ها بیانگر وجود تنوع ژنتیکی برای صفات ارزیابی شده در مرحله گیاهچه­ در ژنوتیپ­های مورد بررسی در شرایط سرما بود.