ارزیابی عملکرد لاین‏های پیشرفته گندم دوروم و گندم نان دیم در منطقه کندوان شهرستان میانه

Abstract

در این تحقیق عملکرد لاین‏های پیشرفته گندم دوروم و گندم نان دیم مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور آزمایشی در سال 1385 در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی روی 6 رقم گندم دوروم و 11 رقم گندم نان با سه تکرار در مزارع زارعین روستاهای ترک و النجارق شهرستان میانه اجرا گردید. در پایان دوره رشد گیاه صفاتی مانند عملکرد دانه، ارتفاع بوته، زمان رسیدگی، تحمل به خشکی و سرمای زمستانه، وزن هزار دانه و تعداد پنجه‌های بارور ثبت گردید. نتایج نشان داد که در هر دو منطقه بین ژنوتیپ­های گندم دوروم از نظر ارتفاع بوته و وزن هزاردانه اختلاف معنی‏داری وجود دارد. هم‏چنین ژنوتیپ­ها از لحاظ تحمل به خشکی و نیز تعداد پنجه­های بارور با هم اختلاف معنی‏داری داشتند، در حالی که مناطق اختلاف معنی‏داری نشان ندادند. اثر متقابل منطقه در ژنوتیپ از نظر ارتفاع بوته و وزن هزار دانه غیرمعنی‏دار، از لحاظ عملکرد دانه و تعداد پنجه‏های بارور بسیار معنی‏دار و از نظر تحمل به خشکی معنی‏دار بود. تجزیه مرکب داده‏ها در گندم دوروم نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته مربوط به رقم Gerdish بود. در مجموع عملکرد دانه رقم PI40100 نسبت به سایرین به‏طور معنی‏دار بیشتر بود. هم‏چنین تحمل به خشکی رقم Haurani و تعداد پنجه­های بارور ارقام Haurani، G-1252، Dipper و PI40100 از سایرین بیشتر بود. اختلاف ارتفاع بوته ژنوتیپ‏های گندم نان در هر دو منطقه بسیار معنی­دار بود. هم‏چنین مناطق و ژنوتیپ­ها از لحاظ وزن هزار دانه و عملکرد اختلاف معنی‏داری نشان دادند. تجزیه مرکب داده‏ها در گندم نان نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته مربوط به رقم Sardari بود که اختلاف آن با سایر ارقام در سطح 5% معنی‏دار بود. در مجموع دو منطقه، وزن هزاردانه و عملکرد ژنوتیپ Unknown-11 به طور معنی‏داری از سایرین بیشتر بود.