اثر سطوح کود نیتروژن و فواصل کشت بر عملکرد دانه و خصوصیات مرفولوژیکی کشت دوم کلزا بعد از برنج

Abstract

این تحقیق به‎‌منظور بررسی اثر سطوح کود نیتروژن و فواصل کشت بر عملکرد دانه و خصوصیات مرفولوژیکی کلزا (<em>Brassica napus</em> L.) رقم هایولا 308 در اراضی شالیزاری موسسه تحقیقات برنج کشور به مدت دو سال زراعی به مرحله اجرا درآمد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‎های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتور اول، سطوح نیتروژن از منبع کود اوره در چهار سطح، شامل: 98، 140، 182 و 224 کیلوگرم در هکتار بود. فاکتور دوم، فاصله خطوط کاشت در سه سطح، شامل: 20، 25 و 30 سانتی‎متر بود. در این آزمایش صفات مهم زراعی از قبیل ارتفاع بوته، تعداد خورجین در بوته، تعداد دانه در خورجین، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت، عملکرد دانه، عملکرد روغن، زمان شروع گل‎دهی و طول دوره رویش مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب بین تیمارها بیانگرآن بود که بین سال های مورد آزمایش، از نظر عملکرد دانه اختلاف معنی‎داری وجود نداشت. بین سطوح نیتروژن، تیمار مصرف 224 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بیشترین عملکرد دانه (2189 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد روغن (1001 کیلوگرم در هکتار)، عملکرد بیولوژیک (7142 کیلوگرم در هکتار)، ارتفاع بوته (9/111 سانتی‎متر) و ارتفاع پایین‎ترین شاخه خورجین دار از سطح زمین را با میانگین 4/34 سانتی‎متر دارا بود. از میان فواصل ردیف‎های کاشت، فاصله 20 سانتی‎متر با 1947، 4/887 و 6652 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه، عملکرد روغن و عملکرد بیولوژیکی و ارتفاع بوته (9/109 سانتی‎متر) را دارا بود. اگرچه تیمار مصرف 224 کیلوگرم نیتروژن در هکتار در فاصله کشت 20 سانتی‎متر بیشترین عملکرد دانه و روغن را به همراه داشت، ولی اثر متقابل بین سطوح نیتروژن و فواصل کشت معنی‎دار نبود.