بررسی اثرات تغییر اقلیم و خشکسالی هواشناسی بر روی خشکسالی آب زیرزمینی در مناطق مرطوب و نیمه‌مرطوب (مطالعه موردی: دشت تالش)

Abstract

چکیدهمقدمه: به دلیل گرمایش جهانی، آب‌و‌هوا از لحاظ متوسط دما و بارندگی تغییر خواهد نمود و از جمله پارامترهای متاثر از این پدیده آب زیر‌زمینی می‌باشد. لذا به بررسی روند پارامترهای اقلیمی دما و بارش و تاثیر آن بر خشکسالی آب زیرزمینی در دشت تالش پرداخته شد.روش: ابتدا مقادیر تغییر اقلیم با استفاده از مدل Lars-WG بدست آمد. سپس مقادیر شاخص‌های خشکسالی هواشناسی و آب زیرزمینی و بررسی روند این شاخص‌ها با استفاده از آزمون من-کندال و همبستگی پیرسون این دو شاخص محاسبه شد.یافته‌ها: نتایج بررسی تغییرات سالانه بارندگی و دما طی دوره آتی (1419-1399) نشان داد که به ترتیب تحت سناریوهای RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 بارش به میزان 9، 75/1 و 75/0 درصد و دما به میزان 05/1، 32/1 و 81/1 درجه سانتی‌گراد افزایش یافته است. همچنین در دوره پایه متوسط افت آبخوان در این دوره 15 ساله 86/0 متر بوده است. از طرفی نتایج اثرات تغییر اقلیم بر افت آب زیرزمینی طی دوره آتی نسبت به دوره پایه به ترتیب تحت سناریوهای RCP2.6، RCP4.5 و RCP8.5 نشان داد که آبخوان به میزان 07/2، 21/2 و 34/2 متر می‌باشد که نشان می‌دهد که هر چند بارندگی در سطح منطقه افزایش یافته است اما همچنان برداشت بی‌رویه از سطح آبخوان منجر به افت آب زیرزمینی گردیده است. همچنین یافته حاکی از آن است که خشکسالی هواشناسی در دوره پایه به میزان 66/49، 35/50 و 73/41 درصد به ترتیب در مقیاس های 12، 24 و 48 ماهه رخ داده است.نتبجه‌گیری: بنابراین به منظور کاهش خسارات خشکسالی و به‌منظور جلوگیری از افت بیش از حد سفره­های آب زیرزمینی در این دشت، تمهیدات لازم را به منظور کاهش مصرف آب از سوی مدیران منابع آب و دستگاه­های اجرایی در شرایط پیشرو را در برمی‌گیرد.