تأثیرآموزش مهارت حل مسئله بر مواجهه زنان نابارور با خشونت خانگی: یک مطالعه نیمه‌تجربی

Abstract

زمینه و هدف: رابطه مستقیمی میان ابتلا به ناباروری در زنان و مواجهه آن‌ها با خشونت خانگی گزارش شده است و روش‌های متعددی جهت کاهش میزان خشونت در زنان نابارور پیشنهاد شده است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر آموزش مهارت حل مسئله در میزان مواجهه زنان نابارور ایرانی با خشونت خانگی انجام شد. روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه‌تجربی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و گروه کنترل بود که در کلینیک ناباروری بیمارستان شهید اکبرآبادی شهر تهران وابسته به دانشگاه علوم‌پزشکی و خدمات درمانی ایران در سال 1399-1400 انجام شد. 80 زن نابارور خشونت دیده در مطالعه شرکت کردند. تعداد 40 نفر در هر دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. مداخله به‌صورت برگزاری 4 جلسه 2 ساعته آموزش مهارت حل مسئله با تواتر هفتگی بود. برای جمع‌آوری داده‌ها از پرسش‌نامه جمعیت‌شناختی و مشخصات باروری و همچنین پرسش‌نامه خشونت خانگی مقیاس تجدیدنظر یافته‌ تاکتیک‌های حل تعارض استفاده شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 16 و با استفاده از آزمون‌های کای‌دو، تست دقیق فیشر، تی تست، من ویتنی و آزمون ویلکاکسون انجام شد. یافته‌ها: 38 زن نابارور در گروه کنترل و 34 نفر در گروه آزمایش بررسی شدند. مهارت حل مسئله در مواجهه زنان نابارور با خشونت فیزیکی، جنسی و خشونت منجر به صدمه و مقیاس مذاکره و توافق و عدم توافق زوجین در حل تعارضات در گروه آزمایش و کنترل تفاوت معناداری نشان نداد و تغییرات مواجهه با خشونت نیز در هیچ‌کدام از حیطه‌های مورد بررسی در 2 گروه ازمایش و کنترل ازنظر آماری معنادار نبود (0/05 نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد آموزش مهارت حل مسئله باعث ایجاد تغییر معناداری در مواجهه با خشونت نشده است. گزارش مواجهه با خشونت روانی در هر 2 گروه آزمایش وکنترل افزایش یافته بود که می‌تواند به‌علت هم‌زمانی پژوهش با دوران قرنطینه خانگی کووید-19 باشد. دشواری آموزش ازطریق فضای مجازی به‌دلیل شرایط همه‌گیری نیز می‌تواند از دلایل عدم اثربخشی آموزش مهارت حل مسئله باشد. بهتر است آموزش‌ها حضوری و همراه با کار عملی باشد و در مطالعات بعدی در کنار مهارت حل مسئله، سایر مهارت‌های زندگی نظیر مهارت‌های ارتباطی و مدیریت خشم نیز آموزش داده شود.